Kentsel dönüşüm, Türkiye’nin takip edilen gündemi. Kentsel dönüşüm nedir?

İnsanımızın daha sağlam, daha modern yerleşim yerlerine sahip olmasıdır. Daha güzel ve ferah bir hayat sürdürebilmeleri için daha düzenli şehirleşme demektir. Geçmişte belli bir planda değil, rastgele yoğunlaşma şeklinde ülkemizde çok büyük yapılaşma oldu. Tabi bunlar düzensiz yapıldığı için, barınan insanlarımıza tehdit oluşturmaktadır. Dere yataklarına, deprem bölgelerine konutlar yapılmıştır. Bu da, insanımızın güveni açısından sakıncalı bir durum haline gelmiştir. Aynı zamanda görüntü yönünden de çok sıkıntılı bir durum var. Baktığımız zaman, kentlerimizde gece-kondu olan yerlerimiz, göz kirliliğine sebep oluyor. Tabi bizim insanlarımız çok değerlidir. Biz istiyoruz ki, bizim insanımız, evlatlarımız en güzel evde yaşasınlar, en güzel semtlerde yaşasınlar. İnsanımızı, daha modern alanlarda yaşatmak istiyoruz. Kentsel dönüşümdeki temel amaç budur. Geçmişte insanlarımız, başını sokmak için rastgele inşaatlar yaptırmışlar. Ama şu an ülkemiz gelişti, ekonomimiz güçlendi ve bu değişimi yapacak güçteyiz. Bu nedenle ülkemizde büyük bir hamle başlatılmış durumdadır. Plansız programsız acil yapılan evler yapıldı ve bunların bedeli çok ağır ödeniyor. Marmara Depremi’nden sonra orada 20 bine yakın insanımız rahmetli oldu ve büyük bir maddi hasar meydana geldi. Geçmişte, depreme göre o bölgede yapılaşma olsaydı bu kadar insanımızı kaybetmezdik. Marmara Depremi bizim için büyük bir uyarı oldu. Daha sonra Van Depremi vardı. Birçok yerlerimize sel geldi, birçok vatandaşımız öldü. Türkiye bu sorunları geride bırakacak ve vatandaşlarımızın can güvenliğini sağlamış olacağız. Türkiye’nin bunu yapacak gücü var. Yerel yönetimlerle beraber hükümetimiz kentsel dönüşümle ilgili kanunu çıkarttı. Daha güzel şehirler oluşacaktır. Kahramanmaraş’ta sayın başbakanımız il başkanları toplantısında bu konuyla ilgili startı verdiğinde çok sert bir konuşma yapmıştı. Biz, hemen bunu değerlendirip sayın valimize durumu anlattık ve valimizin de yardımıyla bu işe başlamış durumdayız. Bu konuda ekipler oluşturuldu ve kamu binaları olmak üzere yoğun bir çalışma başlatıldı. Şu anda belediyemiz de, bu konuyla ilgili çalışmalar yapıyor. Özellikle Türkoğlu Belediyesi bu konu üzerine mastır planı hazırladı. Kentsel dönüşümle ilgili çalışmalar tüm hızıyla devam ediyor. Kahramanmaraş Belediyesi de heyelan olan Gayberli Mahallesi gibi yerlerde sıkıntıları çözmeye başladı. Eski binaların olduğu yerlerde yeni kanunla beraber kentsel dönüşümde şu an görüşmeler devam ediyor. Daha güzel yuvalara ve daha güzel semtlere kavuşacağımıza inanıyorum.

Kentsel dönüşümde özel sektöre yeterince yer verilmeli mi ve desteklenmeli mi?

Kentsel dönüşümün ana lokomotifi özel sektör olmalıdır. Tabi, burada belediyeler gerekli çalışmalar yaptığında, özel sektör lokomotif göreviyle sermayeyi ortaya koymalı ve özellikle imar değeri yüksek yerleşim yerlerinde sektörün bunu gerçekleştirmesi daha uygundur. Belediye, hükümet ve özel sektörün iş birliği ile bu işin üstesinden gelineceğini düşünüyorum.

Bu konuda, belediye, sivil toplum kuruluşlarını ve özel sektör temsilcilerini bir araya getirmeli mi? Kahramanmaraş’ta bu iş, en güvenli, en hızlı nasıl olur?  Ne yapmalı?

Meslek temsilcileri ile odaların ve Kahramanmaraş Valiliği’nin bu konularla ilgili toplantıları oldu. İstenilen belli bir aşamaya gelindi ve uygulama aşamasına geçildi. Çamlık ve Saçaklızade Mahallelerine TOKİ uygulaması var. O bölgedeki arsaları belediye, TOKİ’ye devretti. Buradaki binaların kentsel dönüşümü var. Görsellik de çok önemlidir. Orada hem depreme dayanıklı, hem de şehre görsellik katacak binalar yapılacak. Geçmişte yapılan yeni yerleşim yerleri için de geçerli binaların uygun olmayıp yeniden sökülüp yapılmasıyla ilgili belediyenin çalışmaları var.

Kentsel dönüşümde hep şehir merkezleri konuşuluyor. Kahramanmaraş Büyükşehir oldu. Bizim köylerimizde de eski yapılar var. Köyler merkeze bağlandı ve beldelerde yavaş yavaş çalışmalar başlandı. Bu tip yerlerde kentsel dönüşüm için bir çalışma olmalı mı?

Plansızlık çok kötü bir durumdur. Büyükşehrin en büyük faydası il genelinde, bir plan bütünlüğü oluşturmasıdır. Her tarafın tanımlaması yapılacak, nereler yerleşim yeri, nereler tarım alanı, nereler orman bölgeleri, nereler sanayi alanları şeklinde Kahramanmaraş’ın genelinde bir tanımlama ve planlama olacaktır. Buna göre de belediyeler çalışma yapacak. Köylerin mahalle olmasıyla beraber daha tertipli ve daha düzenli bir ruhsatlama işi olacaktır. Eksik ve işin uzmanları olmamasından çarpık yapılaşma oluyordu. Büyükşehir olmayla bunların hepsi çözülüyor. Büyükşehirdeki ilgili bürokratların planlamasıyla beraber ilin genelinde bir değer artışı olacaktır. Yeni dönemde büyük şehir ve ilçe görevlileriyle beraber beldelerimizdeki imar düzeninin yeniden oluşturulması başlayacaktır. Şehir merkezindeki insanların kaygısında değiliz, şehrimizdeki tüm insanların kaygısındayız. Bu, Büyükşehir yapısı bize Kahramanmaraş merkezde yaşayan insanlarla şehrin en ücra köşesindeki vatandaşımızın da aynı haklara sahip olduğunu ilan ediyor. Bu, büyük bir siyasi reformdur. Artık şehir merkezindeki insanların modern yaşaması için ne düşünüyorsak, şehrimizin diğer ucundaki vatandaşlarımız için de düşüneceğiz. Bunu sadece biz düşünmeyeceğiz belediyeler de düşünecek ve uygulayacaktır. Yani Büyükşehir belediyesi ilin her yerini planlayacak, ilçeler kendi sınırları içindeki yerleri planlayacak ve bunların, ileriki günlerde daha güzel sonuç vereceğini düşünüyoruz.  

Kahramanmaraş’la ilgili bir projeniz var mı?

Kahramanmaraş’la ilgili hükümetimizin yoğun projeleri var. Tabi bizim de hayalimizde projelerimiz var. Özellikle benim hayalimdeki projenin biri, Elbistan’ı merkeze bağlayacak Kısık Vadisinden geçecek yoldur. Yolu yaklaşık 90 km’nin altına düşürüyor, Kahramanmaraş Elbistan arasını. Ayvalı Barajı’nda belli bir su havzamız var. Bu şu anda içme suyu olarak kullanılmıyor, sulama suyu olarak kullanılıyor. Bu bölge, cazibe bölgesi olarak şehrin en üst kotlarından bir yerdir. Özellikle şehrimizin Mağaralı, Serintepe, Yörükselim bölgelerinde yapılacak bir kentsel dönüşümde, bununla, şehrin içerisine, Eskişehir’deki Porsuk Çayı, Elbistan’ımızdaki Ceyhan Nehri gibi bir nehir oluşturulabilir. Bu kentsel dönüşüm ile yapılacak projelerden biridir. Çünkü Ayvalı’nın suyu cazibeyle şehre gelecek durumda ve milyonlarca metreküp su var. Çok büyük olacak bu görselliğin, şehrimize müthiş bir değer katacağının inancındayız. Gelecekle ilgili bir diğer hayal ettiğim şey ise şehrin içinden bir nehir akmasıdır. Kahramanmaraş Belediyemiz de devasa bir proje ile Karacasu’yu getirmişti.

Yeni bir yol yapıldığında Göksun ile Kayseri arası 60 km yakınlaştırabilecek. İleriki aşamalarda hayal ettiğimiz bir proje ve gelecekte olacak bir projedir. Bunlar ileriki aşamalarda oluşacaktır. Biz bir çalıştay yaptık 2023 yüzyılıyla ilgili olarak. Bu çalıştayda hep beraber, şehrimizle ilgili fikirlerimizi ve projelerimizi somut olarak ortaya koyduk. Büyük şehirden sonra şehrimizin ilçeleriyle bütünleşmesini arttırmak için bazı projelerimiz var.

Batı köylerine yapılacak köprüyle beraber Fatmalı’nın konumu ne olacak? Burada yeni yapılaşma olacak mı? Buna sıcak bakıyor musunuz?

Şimdi imar planında 1/5000 yapıldı. Bildiğim kadarıyla 1/1000 lik yer yapılacak. Şu an için böyle bir çalışma halen yok. O bölgede 40 bin dönüm arazi de sulama alanı altına alındı. Tarım alanlarının imara açılması sıkıntılı bir durumdur. Tabi orası sulama alanın dışındaki yerler ve artık şehir merkezi haline geliyor. O bölgeler bizim 12 Şubat İlçemize bağlı olacak. Tabi oralarda da aynı şekilde ilçe belediyesi, Büyükşehir belediyesi nasıl merkezdeki yapılaşmayı devam ettiriyorsa o bölgedeki yapılaşmayı da planlayacaktır. O bölgelerde daha çok bizim hedefimiz şu: Fatmalı, Önsen, Kale, tüm beldeler o bölgedeki yerleşim yerlerindeki köylerin de merkez gibi olmasıdır. Büyükşehir olmada amacımız budur. Oradaki arazi durumu değerlendirilecektir. Son 10 yılda Kahramanmaraş, çok büyüdü ve Üngüt’e kadar gelişme sağladı. Gelecekte, zemini sağlam olan yerlere kentsel dönüşümü uygulayacağız. O bölgelerdeki su sıkıntısı gibi tüm sorunlar giderilecektir. Önümüzdeki yıllarda Afşin Nehrimizin üzerine köprüyle, vatandaşlarımız şehre girerken Adana yolunu kullanmayacak. Oradaki vatandaşlarımız şehir merkezine 5–6 km daha kısa ve daha az zamanda gelecektir. Çünkü Adana Yolu’nun trafiği çok yoğun ve sıkıntılar oluşturuyor. Kahramanmaraş Büyükşehir statüsüne girdiği andan itibaren şehrimizin doğal güzellikleri de ortaya çıkacak. En güzel örneği ise Yavşan Bölgesi. O bölgede belediyemizin çalışması olabilir. Kahramanmaraş’ın doğal güzelliklerini belediyemiz halkımıza sunacaktır. Bu Büyükşehir işi Kahramanmaraş’a çok büyük bereket getirecektir. Büyükşehir statüsüyle Kahramanmaraş’ın bütün bölgeleri Büyükşehir belediyesinin sınırları içinde olacaktır. O bölgeyle ilgili planlama yapacak, çalışma yapacaktır. İl belediyesi ilin merkezdeki mahalleleriyle sınırlı. Diğer bölgelere kanun nedeniyle çok hizmet götüremiyordu. Büyükşehir olmakla beraber bunların hepsi çözülecektir.