Dijital teknolojinin avantajını, klasik mağazaya entegre eden perakende dünyası yeniden şekilleniyor. Perakendeciler, yapay zeka ile hareket eden, kasiyeri olmayan, akıllı telefonla giriş yapılabilen otonom konseptlerle hem maliyeti düşürmenin hem de daha fazla müşteri çekmenin peşinde.

Mahalle bakkalından sohbet eşliğinde yapılan alışverişler artık çok gerilerde kaldı. Gelişen teknolojiyle birlikte yoğun talep gören ‘online’ alışveriş, perakende sektörünü de tersine çevirdi. Hızı, kolaylığı ve düşük fiyatları, online satışlara ilgiyi artırsa da tüketicilerin büyük çoğunluğu hâlâ mağazalara girip dolaşmayı ve ‘dokunarak’ alışveriş yapmayı tercih ediyor. Elektronik ticaret devi Amazon’un, 460 mağazayla hizmet veren ve organik ürünler satan ABD’nin ünlü süpermarket zinciri Whole Foods’u satın alması da mağazalardaki potansiyele işaret ediyor.

Perakende sektörü, teknolojinin avantajlarını klasik mağazalara uyarlamaya çalışarak, daha fazla müşteriyi çekmenin peşinde. Mobil mağazalar ve sanal asistanlar da klasik mağazaların online alışverişe karşı mücadele yöntemlerinden sadece birkaçı.

ÖNCÜSÜ ÇİN

Gece yarısı, kalabalığın sel gibi aktığı bir konserde olduğunuzu düşünün. Yorgun ve açsınız, buzdolabınızın da boş olduğunu hatırlıyorsunuz. Cep telefonunuzla mobil marketi ayağınıza çağırıyor ve alışverişinizi yapabiliyorsunuz. Ortada ne bir kasiyer ne de satış asistanı var.

Kasiyersiz mağaza konseptinde Çinli firmalar ön plana çıkıyor. Hefei Teknoloji Üniversitesi ve İsveçli start-up Wheelys işbirliğiyle geliştirilen Moby Mart, geleceğin mobil mağaza vizyonu.

İngiliz yayın kuruluşu BBC’ye konuşan Moby Mart’ın teknoloji sorumlusu Bo Wu, perakende sektörünün ‘büyük bir devrim’in dönüm noktasında olduğuna inanıyor. Küçük topluluklardan büyük perakendecilere kadar herkesin gelecekte mobil mağaza kullanacağını savunan Wu, “Sürücüsüz araçlar, mobil ödemeler, veri analizleri gibi gelişmeler dikkate alındığında, alışveriş deneyiminin gözden geçirilmesi için muazzam bir potansiyel var. Biz insanların yaşam tarzlarının değişeceğini ve dünyayı değiştireceğimizi düşünüyoruz” dedi.

DAHA AZ MALİYET

Gelecekte alışveriş yapmanın insan temasından tamamen arındırılmış bir deneyim olacağını düşünen sadece Moby Mart’un geliştiricileri değil. Çin’de 150’den fazla market ile hizmet veren BingoBox da 40 mağazayı işletmek için sadece dört personele ihtiyaç duyulduğunu ve bunun da işletme maliyetlerini önemli ölçüde azalttığını vurguluyor.

Çinli şirketlerin dışında ABD’nin e-ticaret şirketi Amazon, geçen yıl açtığı Amazon Go ile kasayı ortadan kaldırdı. Fransız kozmetik zinciri Sephora da alışverişte online-offline deneyimi sunan mağazalardan bir diğeri.

GlobalData Retail Genel Müdürü Neil Saunders, kasiyersiz alışverişin geleceğine inandığını belirterek, “Çünkü perakendeciler, online satışların daha düşük fiyatlarıyla rekabet etmek için maliyetleri nasıl azaltacaklarına bakıyorlar. Kasiyerlerin hepsinden tamamen kurtulmak şu an yapmayacakları bir şey. Zira hâlâ ‘ketçap nerede, hardal nerede’ diye soracak birilerine ihtiyaç var” dedi.

PARK ALANLARINI 24 SAAT MARKETE DÖNÜŞTÜRÜYOR

Park alanlarını 24 saat açık bir markete dönüştüren Moby Mart, alışverişi tüketicilerin ayağına kadar getiren otonom ve mobil bir dükkan. Şangay sokaklarında test sürüşleri gerçekleştirilen markette ne kasiyer ne de satış görevlisi bulunuyor. Yapay zeka ile çalışan markete akıllı telefonla girilebiliyor. Markete girişte ve çıkışta Moby Mart uygulamasındaki QR kodu okutmak yeterli. Ödemeler kredi kartı ile yapılıyor. Elektrikle çalışan ve çevre dostu market olarak nitelendirilen Moby Mart’ın otonom hareket özelliği henüz geliştirilme aşamasında. 2018’de kullanıma sunulacak marketlerden şimdiye kadar iki adet satıldığı belirtildi.

QR KODLA ALIŞVERİŞ

İnsansız market konseptinin bir başka örneği de BingoBox. Çin’de faaliyet gösteren akıllı market BingoBox’un 150’den fazla sabit marketi mevcut ve önümüzdeki birkaç ay içinde binlerce daha açılması öngörülüyor. Her biri 10 metrekare büyüklükte olan marketlerde taze salatadan cipse, şemsiyeye kadar çeşitli ürünler sunuluyor.

7/24 hizmet veren markete girebilmek için özel olarak tasarlanan QR kod uygulamasını cep telefonuna yüklemek gerekiyor. Müşteriler, satın almak istediği ürünü cep telefonlarıyla taratıyor ve online ödeme sistemi kullanılarak fatura düzenleniyor. İhtiyaç duyulursa video bağlantısıyla bir asistana da ulaşılabilir.

KASİYERSİZ KAFE    

Çinli e-ticaret şirketi Taobao, Hangzhou şehrinde kasiyeri olmayan Tao Cafe’yi hizmete sundu. Müşteriler, kapıda akıllı telefonu taratarak giriyor, yemekleri seçiyor ve fatura da telefon aracılığıyla bildiriliyor. Alibaba’nın Avrupa Genel Müdürü Terry von Bibra, “Tao Cafe, online ve klasik alışveriş deneyimini birbirine daha yakın hale getirmek için engellerin nasıl kaldırılacağını keşfetmenin bir başka yoluydu” dedi.

ALIŞVERİŞİ YAP VE ÇIK

e-ticaret devi Amazon, Aralık 2016’da Seattle’daki merkezinin yakınında açtığı Amazon Go ile kasayı ortadan kaldırdı. Müşteriler, Amazon Go uygulamasını indirdikten sonra markete girişte QR kodu okutuyor ve ürünleri doğrudan çantalarına atıyor.