Günün telaşı ve yoğunluğu içerisinde vakti nasıl değerlendirebiliriz?

Her gün bize bahşedilen 24 saatlik zaman dilimini en güzel şekilde nasıl yaşayabiliriz?

Hayatının her haliyle bize örnek olan Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed Mustafa’nın (SAS.) hadisleriyle bir günü kendimiz, ailemiz ve çevremizle birlikte daha verimli ve bereketli geçirmeye dair öneriler haberimizde…

*1. Akşam ezanıyla günüme başladım*. “Allâhü ekber, Allâhü ekber. Eşhedü en lâ ilâhe illâllâh. Eşhedü enne Muhammeden Resûlullâh. Hayye ale’s-salâh. Hayye ale’l-felâh. Allâhü ekber, Allâhü ekber. Lâ ilâhe illâllâh.” (Müslim) sözlerini tekrarladım.

 “*Kim “Müezzin ezan okurken sözlerini tekrar ederse ve müezzin “Hayye ale’l-felâh” dediğinde o, “Lâ havle ve lâ kuvvete illâ billâh” derse *cennete girer*.” (Müslim)

*2. Salatu selam getirdim ve ezan duasını okudum*. “Ey bu eksiksiz davetin ve kılınan namazın sahibi! Muhammed’e Vesîle’yi ve fazileti ver. Onu, vaadettiğin Makâm-ı Mahmûd üzere dirilt.” (Buhârî) “Ezanı işittiğiniz zaman, müezzinin söylediklerinin aynısını siz de söyleyin. Sonra bana salâvat getirin. Çünkü *bir kimse bana bir defa salâvat getirirse, Allah buna karşılık ona on defa salât eder*. Daha sonra benim için Allah’tan vesîleyi isteyin. Çünkü vesîle, cennette Allah’ın kullarından bir tek kuluna lâyık olan bir makamdır. O kulun ben olacağımı umuyorum. Benim için vesîleyi isteyen kimseye şefatim vâcip olur.” (Müslim)

3. *Akşam namazını cemaatle kıldım*. “Bir kimsenin câmide cemaatle kıldığı namaz, işyerinde ve evinde kıldığı namazdan *yirmi küsur derece daha sevaptır*. Kişi güzelce abdest alır, sonra başka hiçbir maksatla değil, sadece namaz kılmak üzere câmiye gelirse, câmiye girinceye kadar attığı her adım sebebiyle bir derece yükseltilir ve bir günahı bağışlanır.”(Buhârî)

*4. Namaz sonrası dua ettim ve tesbihlerimi çektim*. "Her namazın ardından otuz üçer defa Allah’ı tesbih eder, O’na hamdeder ve tekbir getirirsiniz. Her birinden otuz üçer defa olmak üzere sübhânallah, elhamdülillah, Allâhü ekber, dersiniz."( Buhârî)

*5. Eve girerken ev halkına selam vererek girdim*. “*Ailenin yanına girdiğin zaman selam ver. Bu, sana ve ev halkına bereket olur*.” (Tirmizi)

*6. Akşam yemeğinde hafif bir şeyler yedim, tabağıma aldığım yiyecekleri tamamen bitirdim*. “Sizler, gerçekten bereketin yemeğin neresinde olduğunu bilemezsiniz, geride şeytana lokma bırakmayınız” (Müslim)

*7. Sofrada ailemle sohbet ettim, eve aldıklarımla çocukları sevindirdim*. “Çocuklarınıza ikramda bulunun ve terbiyelerini güzel yapın.” (İbn-i Mâce, Edeb, 3) Mevsimin ilk meyvesi getirilince “Allah’ım! Bize memleketimizde, meyvelerimizde ve ölçeğimizde, bereket üstüne bereket ver.” diye dua eder, sonra o meyveyi orada bulunan en küçük çocuğa ikram ederdi.”(Müslim)

*8. Sofradan kalkarken duamı okudum*. “Kim bir şey yer ve; “*el-Hamdü lillâhillezî et‘amenâ ve sekânâ vecealenâ minel müslimîn*.” Bizi yedirip içiren, koruyup barındıran ve bizi Müslümanlardan kılan Allah'a hamd olsun." *derse geçmiş günahları affolunur*.” (Tirmizi)

*9. Sofrayı toplamaya ve ufak tefek ev işlerine yardım ettim*. “Hz. Peygamber evde ne yapardı?” diye sorduğumda şöyle cevap vermişti: “Ailesinin işlerini görür, ezanı duyunca (namaz için) çıkardı.” (Buhâri)

*10. Misvak kullandım. Dişlerimi fırçaladım*. “*Ümmetime zor geleceğinden endişe etmeseydim, onlara her abdest alırken misvak kullanmalarını emrederdim*” (Müslim)

*11. Yatsı namazı için abdest tazeledim*. “Bir müslüman (veya mü’min) abdest aldığı zaman, yüzünü yıkarken gözleriyle işlediği günahlar abdest suyu (veya suyun son damlası) ile dökülür gider. Ellerini yıkadığında elleri ile işlediği günahlar abdest suyu (veya suyun son damlası) ile dökülür (öyle ki kişi bütün günahlardan arınır ve tertemiz olur). Ayaklarını yıkadığında da, ayaklarıyla işlediği günahları abdest suyu (veya suyun son damlaları) ile akıp gider. Nihayet o müslüman günahlarından tamamıyla arınmış olur.” (Müslim)

*12. Mahalle camisine yürüdüm ve yatsı namazını cemaatle kıldım*. “İnsanlar *yatsı namazı ile sabah namazındaki fazileti bilselerdi*, *emekleyerek de olsa bu iki namaza gelirlerdi*.” (Buhârî)

*13. Namazın ardından kendime, aile, kardeş ve arkadaşlarıma dua ettim*. “Gecenin son saatlerinde ve farz namazlardan sonra yapılan dua daha çok kabul edilir” (Tirmizî) “Bir müslüman, yanında bulunmayan bir din kardeşi için dua ederse, mutlaka melek ona, aynı şeyler sana da verilsin, diye dua eder.”(Müslim)

*14. Evime varınca ailemin hal hatırını sordum, dini ve gündelik sohbet ettim*. “Sizin en hayırlınız, ailesine karşı en hayırlı olanınızdır. Ben de aileme karşı en hayırlı olanınızım.” (Tirmizi)

*15.  Yeni günümü ibadet, çalışma, tefekkür içerecek şekilde planladım*. Peygamber Efendimiz (SAS) günlük zamanını *üçe taksim* ediyordu. Bir kısmını *namaz kılmak ve Kur'an okumak* gibi Allah Teala'ya ibadete ayırıyordu. Ikinci kısmını *aile fertleriyle* alakadar olmaya ayırıyordu; günlük ev işlerini yapıyor, ev ihtiyaçlarından kendisine düşenleri yerine getiriyordu. Üçüncü kısımda ise, *istirahat* buyuruyordu. Ancak istirahat zamanını da ikiye böler ve bunun bir kısmında ashabın ileri gelenlerini huzuruna kabul ederek onlara gerekli bilgileri öğretir, onlar da huzurundan çıkınca öğrendiklerini ashabın bütününe öğretirlerdi.

16. *Bir miktar Kur’an okudum ve dua ettim*. “Bakara sûresinin sonundan iki âyeti (*Âmenerrasûlü*) geceleyin okuyan kimseye bunlar yeter.” (Buhârî)

17. *Mülk suresi okudum*. “Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem *Secde sûresi ile Mülk sûresini okumadan uyumazdı*.” (Tirmizî)

18. *Uyumadan önce açıksa ocağı, şömineyi ve ışıkları kapattım*. “Ateş size düşmandır. Uyuyacağınız zaman onu söndürünüz” (Buhârî)

19. *Abdest aldım ve yatağıma sağ tarafa dönerek yattım*. “Yatağına yatacağın zaman, namaz kılmak için abdest alıyor gibi abdest al, sonra sağ tarafına yat ve dua et!” (Buhârî)

20.*Yatağımda korunma dualarımı okudum*. “Yatağına uzandığın zaman *Âyete’l-Kürsî’yi* oku. (Bunu okursan) Allah’ın koyacağı bir muhafız üzerinden eksik olmaz. Tâ sabaha kadar şeytan sana yaklaşmaz.” (Buhârî) Peygamber Efendimiz yatağına yattığı zaman şöyle dua ederdi: “*Bismike’llâhümme ahyâ ve emût: Allahım! Senin ismini anarak ölür, dirilirim* (uyur, uyanırım)” (Buhârî)

*21. Gece yarısı teheccüde kalktım, namaz kıldıktan sonra dua ettim*. “Ey insanlar! Birbirinize selâm veriniz, yemek yediriniz, insanlar uyurken geceleyin namaz kılınız. Böyle yaparsanız selâmetle cennete girersiniz.”(Tirmizî)

*22. Sabah erken kalktım*. “O (Allah) ki geceyi sizin (sükunetiniz) için bir örtü, uykuyu bir dinlenme yapan, gündüzü de (çalışmak için) yeniden kalkış (ve yayılış vakti) kılandır. (Furkan, 25/47) “Allâh’ım! Ümmetimin (sabah) erken vakitlerini (o vakitlerde başladıkları işlerini) bereketli kıl!” (Ebû Dâvûd)

*23. Esnerken elimle ağzımı kapattım*. “Sizden biriniz esnediği zaman eliyle ağzını tutsun. Çünkü *şeytan onun ağzına girer*.” (Müslim)

*24. Tuvalete sol ayağımla girdim, girerken ve çıkarken duamı okudum*.  “Allah’ım, pislikten ve pis olmaktan (erkek ve dişi bütün şeytanlardan zararlı her şeyden) sana sığınırım.” (Buhari).Tuvaletten çıkarken: "*Elhamdü lillâhillezî ezhebe anni’l-ezâ ve âfânî*." “Benden sıkıntıyı gideren ve bana afiyet bahşeden Allah’a hamdolsun.” (İbn Mâce)

*25. Duş aldım, usulünce abdest aldım, sonunda şehadet getirdim*. “Sizden biriniz abdest alır, onu yerli yerince yapar, yahut tastamam icra eder de sonra, ‘Ben Allah’tan başka ilâh olmadığına; Muhammed’in Allah’ın kulu ve resûlü olduğuna şehadet ederim.’ derse o kimseye cennetin sekiz kapısı (birden) açılır. Hangisinden dilerse ondan girer.” (Müslim)

*26. Sabah namazı için en yakın mahalle camiine yürüyerek gittim*. “İnsanların her bir eklemi için her gün bir sadaka gerekir. İki kişi arasında adâletle hükmetmen sadakadır. Bineğine binmek isteyene yardım ederek bindirmen yahut yükünü bineğine yüklemen sadakadır. Güzel söz sadakadır. *Namaz için mescide giderken attığın her adım bir sadakadır*. Gelip geçenlere eziyet veren şeyleri yoldan gidermen de sadakadır.” (Buhârî)

*27. Camiye girip çıkarken dua ettim*. “Biriniz mescide girdiği zaman, ‘Allahım! Bana rahmet kapılarını aç.’ desin. Çıktığı zaman da ‘Allahım! Ben senden fazlını dilerim.’ desin.” (Müslim)

*28. Yolda ve camide gördüğüm kimselere ilk olarak selam verdim, selamlarına daha güzeliyle karşılık verdim*. “(Bir mü’min tarafından İslâmî) bir selam ile selamlandığınız zaman siz de ondan daha güzeliyle selama karşılık verin veya en azından verilen selamın aynısı ile mukâbele edin. Allah her şeyin hesabını yapandır.” (4/86) Selâm veren kimse karşısındakine “es-selâmü aleyküm ve rahmetullâh: Allah’ın selâmı, rahmeti üzerinize olsun” diye selâm verir. Selâmı alan da “ve aleykümü’s-selâm ve rahmetullâhi ve berakâtüh” der. (Ebû Dâvûd)

*29. Namazda ilk safta olmaya ve safın düzgünlüğüne dikkat ettim*. “Saflarınız bozuk olmasın, sonra *o bozukluk kalblerinize sirayet eder*” (Ahmed b. Hanbel)

*30. Sabah namazını cemaatle kıldım*. “Kim yatsı namazını cemaatle kılarsa gecenin yarısını namazla geçirmiş gibi olur. *Kim de sabah namazını cemaatle kılarsa bütün gece namaz kılmış gibi olur*.” (Müslim)

*31. Güneş doğana kadar kerahat vaktinde dualarımı okudum ve tesbihlerimi çektim*. “Kim sabah namazını cemaatle kılar, sonra güneş doğuncaya kadar oturup zikrullahla meşgul olarak vaktini geçirmeye devam eder, *ardından da kalkıp iki rekat namaz kılarsa; tam olarak, tam olarak, tam olarak bir hac ve bir umre yapmış gibi ecir kazandırır*.” (Tirmizî)

*32. İşrak namazı kıldım*. "Kim sabah namazını kıldıktan sonra yerinde bekler ve iki rekât kuşluk namazı kılıncaya kadar sadece hayırlı şeyler konuşursa, denizin köpüğü kadar hataları olsa bile af olur." (Tirmizi, Vitr, 15)

*33. Selam vererek eve girdim.*

*34. Sofraya otururken ellerimi yıkadım*. "Yemeğin bereketi yemekten önce elleri, yemekten sonra da elleri ve ağzı yıkamaktır." (Tirmizî)

*35. Ailemle birlikte sabah kahvaltımı yaptım*. “Yemeği birlikte yiyiniz; besmele çekiniz; yemeğiniz bereketlenir” (Ebû Dâvûd)

*36. Temiz kıyafetlerimi sağdan başlayarak besmeleyle giydim*. “Kim yeni bir elbise giyer ve; ‘Bunu bana giydirip tarafımdan bir güç ve kuvvet olmaksızın beni bununla rızıklandıran Allah’a hamdolsun.’ derse geçmiş ve gelecek günahları affedilir.” (Ebû Dâvud)

*37. Evden çıkarken Allah’a ısmarladık diyerek çıktım ve dualarımı okudum*. “*Kim, evinden çıkarken: “Bismillah, tevekkeltü alellah ve lâ havle ve lâ kuvvete illâ billah*” “Allah’ın adıyla çıkıyor, Allah’a güveniyorum. Günahlardan korunmaya güç yetirmek ve taate kuvvet bulmak, ancak Allah’ın tevfik ve yardımıyladır” derse kendisine: “Doğruya iletildin, ihtiyaçların karşılandı, düşmanlarından korundun, diye cevap verilir. Şeytan da kendisinden uzaklaşır.” (Tirmizî)

*38. Rızkımı temin için çalışmak üzere evden çıktım*. “*Allâhümmağfir lî verhamnî ve âfinî verzuknî: Allahım, beni bağışla, bana merhamet et, rızânı kazandıracak işler yaptır ve bana hayırlı rızık ver*, de. Bu sözler senin hem dünya hem de âhiret için istemen gereken şeyleri ihtiva eder.” (Müslim, Zikir 35) Allah’ım! Bana helâl rızık nasip ederek beni haramlardan koru! Lûtfunla beni Sen’den başkasına muhtaç etme!” (Tirmizi)

*39. Araç kullanırken yolculuk duası okudum*. Allah Resulü (SAS.) *yolculuğa çıkacağı zaman şöyle dua ederdi*: “Allah’ım! Seyahatimizde bizim sahibimiz ve geride bıraktığımız ailemizin vekili sensin! Allah’ım! Yolculuğun sıkıntısından, kederli görünüşten, aile ve malımızın kötü hallere düşmesinden sana sığınırım.” (Müslim)

*40. Trafikte öfkelendiğimi fark edince euzu besmele çektim*. “*Öfke şeytandandır*. “Taşlanan ve Huzur’dan kovulmuş olan şeytanın şerrinden Allah’a sığınırım.” (Buhârî)

*41. Yol boyunca ve işyerimde karşılaştığım kimselerle selamlaştım*. “*En iyileriniz, yemek yediren ve selam verendir*” (Ahmed b. Hanbel).

*42. Yüzümde tebessümle iyiliğe odaklandım, yol verdim*. “Kazâyı ancak dua geri çevirir. Ömrü de ancak birr (her çeşit hayır ve ihsan) uzatır.” (Tirmizî)

*43. Herkese güleryüzle ve yumuşak sözle konuşmaya gayret ettim*. “Nerede ve nasıl olursan ol, Allah’dan kork. Kötülük işlersen, hemen arkasından iyilik yap ki, o kötülüğü silip süpürsün. İnsanlarla güzel geçin!” (Tirmizî)

*44. Hapşurunca hamdettim, yanımda hapşurana dua ettim*. “Sizden biriniz aksırdığı zaman: *Elhamdülillah desin*. Kardeşi veya arkadaşı da ona: *Yerhamükellah desin*. Aksıran da: *Yehdîkümullahu ve yuslihu bâleküm* = Allah sizi hidayette kılsın ve kalbinizi ıslah etsin, desin.” (Buhârî)

*45. Bir iyilik yapana teşekkür ettim*. “Kendisine iyilik edilen bir kimse o iyiliği yapana, *cezâkellâhü hayran: Allah seni hayırla mükâfatlandırsın*, derse, ona en iyi şekilde teşekkür etmiş olur.” (Tirmizî)

*46. İşyerimde kendimi işime vererek, en verimli şekilde çalışmaya gayret ettim* “Kesinlikle hiç kimse kendi el emeğinden daha hayırlı bir yemek yememiştir.” (Buhârî)

*47. Öğlen arasında kaylule uykusu uyudum*. "Gündüz orucuna sahur yemeğiyle, *gece ibadetine ise öğle uykusuyla* (kaylûle) yardımcı olun!" (Buharî)

*48. Yakın akraba ve dostlarımı aradım hal hatırlarını sordum*. “Kim rızkının bollaştırılmasını yahut ecelinin geciktirilmesini arzu ederse, akraba ilişkilerini sürdürsün!” (Müslim)

*49. Misafirliğe davet ettim, davet edildiğim yerlere icabet etmeye gayret ettim.* “Bir Müslümanın diğer *Müslüman üzerindeki hakkı beştir*.

1. Selâmını almak,

2. dâvetine icâbet etmek,

3. cenâzesini teşyi etmek,

4. hastalandığında ziyâretine gitmek,

5. aksırıp «elhamdülillâh» dediğinde «yerhamukellâh» diyerek dua etmek.” (İbn-i Mâce)

*50. Öğle ve ikindi namazlarını işyerimin mescidinde ilk vaktinde cemaatle kılmaya gayret ettim*. “*Namazın ilk vaktinde* Allâh’ın *rızâsı*, son vaktinde ise affı vardır.” (Tirmizî)

*51. Namazlarımın sonunda dua ve tesbihlerimi çektim*. Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem selâm verip *namazdan çıkınca üç defa* istiğfâr eder (*estağfirullah der” ve “Allâhümme ente’s-selâm ve minke’s-selâm tebârekte yâ ze’l-celâli ve’l-ikrâm*: Allah'ım selâm sensin. Selâmet ve esenlik sendendir. Ey azamet ve kerem sahibi Allahım, sen hayır ve bereketi çok olansın” derdi.” (Müslim)

*52. Su içerken oturarak üç yudumda içtim, besmele ile başlayıp hamd ile bitirdim*. “Allah Teâlâ, yemek yedikten veya bir şey içtikten sonra kendisine hamdeden kuldan hoşnut olur.” (Müslim)

*53.Ayrılırken “Allah’a ısmarladık” dedim.*

*54. Akşam eve yürüyerek ya da bisikletle gittim, açık havada hafif idman yaptım*. “*Kuvvetli mü’min, (Allah katında) zayıf mü’minden daha hayırlı ve daha sevimlidir*. (Bununla beraber) *her ikisinde de hayır vardır*. Sen, sana yararlı olan şeyi elde etmeye çalış. Allah’dan yardım dile ve asla acz gösterme.” (Müslim)

*55. Eve girerken sağ ayağımla adım atarak, besmele ile girdim*. “*Kişi evine girerken ve yemek yerken besmele çekerse*, *şeytan adamlarına*, “*Burada ne geceleyebilir ne de yemek yiyebilirsiniz*” der. Eğer o kimse eve girerken besmele çekmezse, şeytan adamlarına, “Geceyi geçirecek bir yer buldunuz” der. O şahıs yemek yerken besmele çekmezse, şeytan kendi adamlarına, “Hem barınacak yer hem de yiyecek yemek buldunuz” der.” (Müslim)