Kahramanmaraş Sanayici ve İşadamları Derneği (KASİAD) Başkanı Ali Arpasatan, 2020 yılını gazetemize değerlendirerek 2021 yılı öngörülerini anlattı. Arpasatan 2020 yılının virüs yılı 2021 yılının ise aşı yılı olacağını kaydederek, 2021 yılını yüksek enflasyon, yüksek faiz ve işsizlikle mücadele ederek geçirileceğine dikkat çekti. Güçlü ülkelerin, güçlü ekonomisi olan şehirlere sahip olduğunu belirten Arpasatan, “Kahramanmaraş ülkenin 17. büyük ekonomisi iken yaşam endeksinde 47. sırada yer alıyor. Demek ki bir şeyleri eksik yapıyoruz. Gelirimiz ile yaşam kalitemiz örtüşmüyor anlamına geliyor. Bunu tüm yerel yöneticilerin şapkayı önüne koyarak düşünmesi gerekir” dedi. İşte KASİAD Başkanı Ali Arpasatan ile yaptığımız röportaj:
2020’de covid-19 ile beraber ekonomik kriz meydana geldi. Bu pencereden baktığımızda 2020 yılı ekonomisini nasıl değerlendirir siniz?
2020 yılına, düşük enflasyon, düşük işsizlik ve yüksek büyüme umudu ile girmiştik. Fakat ilk çeyrekte ortaya çıkan pandemi, önce sağlık krizine ardından da ekonomik krize yol açtı. Ekonomiyi kısmen kapatarak virüsün yayılım hızını düşürmeye çalıştık. Aslında yapılan, aşı bulunana kadar sağlık sisteminin çökmesini önlemekti. Doğrusu da buydu. Sonuçta yılı, ekonomiyi ikinci plana atarak bitirdik ve 2020 virüs yılı oldu. 2021 aşı yılı olacak. Pandemi yılında ekonomiyi değerlendirmenin çok da anlamlı olmayacağını düşünüyorum.
2021 yılı ekonomisi için öngörüleriniz neler? Sizce ülkeyi zor bir dönem bekliyor mu?
YÜZDE 4 BÜYÜME İLE KAPATABİLİRİZ
2021 yılını, yüksek enflasyon, yüksek faiz ve işsizlikle mücadele ederek geçireceğiz. Bir nevi nekahet dönemi gibi. Altıncı aydan sonra faizler yavaş yavaş düşmeye başlayabilir. Sadece kendi kaynaklarımız ile koca yılı kurtaramayız. Çünkü yüksek faiz ortamında tüketim de yatırım da düşecektir. 2021 yılında da Dünya’da devam edecek olan parasal genişlemeden pay almak zorundayız. Bunun için yapısal reformları gerçekleştirmeli ve şeffaf bir yönetim sergileyerek güven ortamını yeniden tesis etmeliyiz. Bunun işaretlerini ekonomi yönetimi son iki aydır veriyor. Bunu başarabilirsek, yani dışarıdan yatırım çekebilirsek 2021 yılını yüzde 3-4 büyüme ile kapatabiliriz.
Kahramanmaraş ekonomisi ülke sıralamasında 17. Sırada yer alıyor. Kobilerin önünün açılması ve gelirin tabana yayılması için çalışma yapılmalı mı?
PİLOT İL KAHRAMANMARAŞ
Ülkemizde KOBİ’ler istihdamın yüzde 70’ini sağlarken ihracatın ancak üçte birini yapabilmektedirler. Bence sorun burada. Bunun farkında olan Ticaret Bakanlığı ihracat seferberliği başlattı ve Kahramanmaraş beş pilot ilden biri seçildi. Bunu iyi değerlendirmeliyiz. İhracat yapabilen KOBİ’lerimizi yeni pazarlarla ulaştırmalı, hiç ihracat yapmayanları ise ihracat ile tanıştırmalıyız. Onlara uygun yatırım yeri tahsis etmeli, ortaklık iklimini oluşturmalıyız ki hızlı büyüsünler. Mevcut ekonomik düzende para kazanmak için ya büyük ölçekli ve verimli olmalısınız ya da kimsenin üretmediği bir ürünü üretmelisiniz.
Hükümetin ekonomi hamlelerini nasıl değerlendiriyor sunuz?
Pandemiye ülke olarak borçlu yakalandık. Tasarruf oranımızın düşük olması hem özel sektörü hem de bizi yönetenleri oldukça zorladı. Kısa çalışma ödeneği en yararlı uygulama oldu. Diğer desteklerin yetersiz olduğunu belirtmek isterim. Bu krizden en çok perakendeciler ve hizmet sektörü etkilendi. Bu gruplara daha fazla destek olunmalıydı. Pandemi yılında yaşadığımız kur şoku reel sektörü çok yıprattı ve extra bir zorluk yaşadık. Hâlbuki zamanın da tedbir alınsaydı yani faizi arttırmakta geç kalmasaydık bunları yaşamazdık, Merkez Bankamız da bu kadar kan kaybetmezdi.
Küresel ekonomisi hakkında görüşleriniz neler?
DIŞ POLİTİKA ÜRETMELİYİZ
Dünya artık globalleşmeden bölgeselleşmeye geçmiştir. Bunun başını çeken ülkeler ise ABD, Almanya ve Çin’dir. Yakın coğrafyalarındaki ülkeler ile yaptıkları serbest ticaret antlaşmaları bunun açık göstergesidir. Biz de Dünya’nın yeni ekonomik düzeninde ki yerimizi almak için doğru dış politika üretmeliyiz. Ticaret her zaman siyasete yön vermiştir. Aslın da yerimiz belli, Almanya’nın başını çektiği Avrupa kıtası ve Ortadoğu’yu da içine alan bölge.
Kahramanmaraş başta tekstil, metal mutfak eşyası, dondurması, gibi sektörler ile yaklaşık 90 ülkeye yapmış olduğu ihracat ile öne çıkmakta. Yaptığınız ziyaretler doğrultusunda Kahramanmaraş’ın şehir dışı ve yurt dışı karşılığı nedir?
YATIRIMCILARA YÖN VERİLMELİ
En çok ara malı üretiyoruz. Gıda ve metal mutfak eşyasında yurt içi markalarımız elbette var ama zor olan yurt dışında marka olabilmek. Son zamanlarda KASİAD’ın değerli üyesi MADO dışarı açılma konusunda bir hayli mesafe kat etti ve örnek oldu. Kendilerini kutlarım. Bugünün ekonomisin de zenginliğin yüzde doksanı maddi olmayan varlıklardan oluşuyor. Ar-Ge, fikri mülkiyet, marka değeri, kullanıcı verisi gibi soyut varlıkların dünya ekonomisinde ki payları hızla artıyor. Kahramanmaraşlı sanayiciler olarak bu bilgiler ışığında yatırımlarımıza yön vermeliyiz.
Yerel ekonominin kalkınması ülke ekonomisini güçlü kılar. Şehir ekonomisinin kalkınması için neler yapılmalı. Orta ölçekli Kobiler için neler tavsiye edersiniz?
REFAHIN ARTMASI İÇİN ÜRETİMİN ARTMASI ŞART
Ekonomik olarak güçlü ülkelere bakın güçlü ekonomisi olan şehirlere sahip olduklarını görürsünüz. Şehrimizin kalkınması ve refahının artması için üretimi arttırmamız şart. Bunu hem imalat hem de hizmetler sektörü için söylüyorum. Bugün Kahramanmaraş ülkenin 17. büyük ekonomisi iken yaşam endeksinde 47. sırada yer alıyor. Demek ki bir şeyleri eksik yapıyoruz. Gelirimiz ile yaşam kalitemiz örtüşmüyor anlamına geliyor. Bunu tüm yerel yöneticilerin şapkayı önüne koyarak düşünmesi gerekir. Dışarıdan yatırımın az gelmesi de bununla ilintili. Sadece kendi yatırımcımızla hızlı büyüyemeyiz. Ürün gamının genişlemesi ve artması için dışarıdan yatırım çekecek atmosferi oluşturmalıyız.