15 Temmuz’un ardından ‘rafa’ kalktığı düşünülen başkanlık sistemi tartışmaları, önceki gün Bahçeli’nin, dün de Yıldırım’ın açıklamalarıyla yeniden alevlendi.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin sürpriz “başkanlık” açıklamasının ardından, Başbakan Binali Yıldırım’ın başkanlık sistemini içeren yeni Anayasa tekliflerini en kısa sürede Meclis’e sunacaklarını açıklaması, gözleri AK Parti’nin bundan sonraki süreçte atacağı adımlara çevirdi. Teklifini millet iradesine teslim edebilmek için Meclis’te 330 oy gücünü bulması gereken AK Parti, bu nedenle dışarıdan asgari 14 milletvekilinin desteğini alabilmeyi ilk hedef olarak belirledi. Bu amaçla hazırlayacağı teklife 24. dönemdeki yeni anayasa çalışmalarında dört partinin üzerinde uzlaştığı 60 madde ile son olarak AK Parti, CHP ve MHP’nin uzlaştığı 7 maddeyi monte etmeyi planlayan iktidar grubu, partilerle uzlaşma sağlanamaması halinde, “milletvekili bazında uzlaşma arama” stratejisi izleme formülü üzerinde de duruyor.
SÜREÇ HIZLANACAK
Yeni anayasa teklifinden önce anayasa değişikliklerinin Meclis’te görüşülme sürecini kısaltmayı hedefleyen bir anayasa değişikliğinin de gündeme getirilebileceği belirtilirken, parti kurmayları mevcut sistemle bu işin sadece Genel Kurul aşamasının dahi en iyimser tahminle 1-1.5 ay süreceğini hesaplıyorlar. Parti kurmayları, “Bu teklifin komisyon aşaması öncesi partiler arası uzlaşma arayışları asgari 2-3 hafta alır” görüşünü dile getiriyorlar. Ak Parti kurmayları bu nedenle, anayasa değişikliklerinin görüşülme sürecini hızlandıracak, örneğin anayasa tekliflerinin diğer kanunlar gibi, “temel kanun” şeklinde bölümler halinde görüşülmesi, gizli yerine açık oylama yapılmasının sağlanması gibi bir ön anayasa değişikliğinin gündeme gelebileceğini belirtiyorlar.
HÜKÜMET DÜŞECEK VE BAŞKAN ERDOĞAN
Mevcut anayasa uyarınca 2019’da gerçekleştirilmesi gereken Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçimlerinin akıbeti de AK Parti’nin Meclis’e sunacağı teklifle netleşecek. Buna ilişkin AK Parti kulislerinde iki farklı formül dillendiriliyor. İlk formül, referanduma sunulacak anayasa değişikliğinin yürürlük tarihinin ileri bir tarih olarak belirlenmesi. Bu formüle göre geçici madde yoluyla yeni seçim dönemine kadar mevcut Cumhurbaşkanı “başkan” olarak görevine devam ederken, hükümet düşecek ve başkan yeni hükümeti atayacak. Bu arada Meclis başkanlık sistemine uyumlu Siyasi Partiler Kanunu, Seçim Kanunu gibi değişiklikleri yapacak. Yeni kanunlarla seçime gidilecek. Diğer formül ise referanduma sunulacak anayasa teklifine hem Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yeni bir seçime gerek kalmaksızın başkanlık sıfatını kazanabilmesi hem de mevcut milletvekillerinin görevlerine devam edebilmesi için geçici madde konulmasını öngörüyor.
DESTEK YÜZDE 40
Attığı her kritik adım öncesi kamuoyunun bu konudaki nabzını tutmayı gelenek haline getiren AK Parti’nin son kamuoyu yoklamalarında başkanlık sistemine destek oranının yüzde 40 çıktığı öğrenildi. AK Partili bir kurmay, Milliyet’e, “Bu konuyu biz ilk tartışmaya açtığımızda kamuoyu desteği yüzde 5 idi. Bu oran bir ara yüzde 40’lara kadar çıkarken, sonra yüzde 35’e gerilemişti. Şu anda ise yüzde 40 oranında Başkanlık Sistemi’ne ‘evet’ diyen bir halk çoğunluğu var. İnanıyoruz ki biz yeni açıklamalardan sonra başlayan tartışmalarla bu oran biraz daha yükselecektir” değerlendirmesini yaptı.
MUHALEFETE DESTEK ÇAĞRISI
AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, muhalefet partilerine başkanlık sistemini içerecek yeni anayasa tekliflerini referanduma sunabilmelerine destek olma çağrısı yaptı. Elitaş,TBMM’de bir grup gazeteciyle sohbetinde, “Cumhurbaşkanı’nın halk tarafından seçilmesi Türkiye’de yeni bir sistemin ilk adımlarıydı. 15 Temmuz da gösterdi ki artık Türkiye’de fiili durumun hukuki bir altyapı oluşturularak hayata geçirilmesi gerekiyor. Bahçeli bu yönde olumlu bir adım attı. Biz de partilere diyoruz ki, gelin bu kaosu, karmaşayı ortadan kaldırmak için AK Parti’nin sunacağı anayasa değişikliğine katkı sağlayın. TBMM’de görüşmeleri hızlandıralım ve biran önce fiili durumun hukuki altyapısını hayata geçirelim” dedi.
‘15-20 MADDE DE OLABİLİR'
Başbakan Yıldırım, anayasa teklifine ilişkin açıklamasının ardından kurmaylarıyla değerlendirme yaptı. Görüşmede, komple yeni bir anayasa teklifinin Meclis’ten geçirilmesinin zaman alabileceği, süreci kısaltmaya yönelik anayasa değiştirme yönteminin değiştirilmesine ilişkin bir anayasa değişikliğinin de 330 engeline takılabileceği olasılığına dikkat çekildi. Yıldırım, partinin hukukçu kurmaylarının bir çalışma yapmasını isterken, bir AK Parti kurmayı Milliyet’e, “Komple yeni bir anayasa teklifi yerine sadece Başkanlık Sistemi’ni getirmeye yönelik anayasanın 15-20 maddesinde değişiklik öngören bir teklifte de bulunabiliriz” bilgisini verdi.