Türkiye genç nüfusuyla Avrupa'nın çok ilerisinde bulunuyor. Ülkemizdeki 13 milyonu bulan genç nüfus, 20 Avrupa ülkesinin bütün nüfusunu geride bırakıyor. Genç nüfusumuzun en büyük sorunlarından birisi, işsizlik. Bunun için önemli tedbirler alınıyor ve teşvikler veriliyor. Genç işçi çalıştırınca prim ve vergiler devlet tarafından karşılanıyor. Kendi işini kuran 29 yaş altı gençlerin de 1 yıl primlerini devlet öderken, 75 bin liraya kadar kazançtan 3 yıl vergi alınmıyor. Gençlerin önemli sorunlarından birisi de staj yapma imkanları. Son yıllarda bu konuda da önemli adımlar atılırken, stajyerlik hem kayıtlı bir çalışma haline getirildi hem de gençlere maaş ödenmesi zorunlu kılındı. Mesleki eğitim kapsamında olan, 10 ve 10'dan fazla çalışanı bulunan işletmelerde öğrencilere staj yaptırılması gerekiyor. Buna göre de çalışan sayısının yüzde 5'i kadar sayıda stajyer bulundurma zorunluluğu var.
ÖDEME ZORUNLU
Stajyerlere ödenecek ücretler, firmadaki çalışan sayısına ve o yıl geçerli asgari ücrete göre belirleniyor. Stajyerlere asgari geçim indirimi hariç net asgari ücretin yüzde 30'u kadar maaş ödenmek zorunda. Bu tutarın üzerinde ödemede sınır yok. Ancak bundan az maaş verilemiyor. Bu yıl için stajyerlere ödenmesi gereken en az ücret 548,70 lira oldu. Stajyer ücretinden herhangi bir vergi kesintisi yapılmıyor.
Stajyerlerin maaşlarının bir bölümünü devlet karşılıyor. Mesleki eğitim gören veya stajyer öğrencilere ödenebilecek en az ücretin 20'den az çalışanı olan işletmeler için 3'te 2'si, 20 ve üzerinde çalışanı olan işletmeler için 3'te 1'i devlet tarafından karşılanıyor. Mesleki eğitim gören veya staj yapan öğrencilerin ücretlerinin her ayın 10'una kadar banka yoluyla ödenmesi gerekiyor. 2019 yılı için devlet katkısı çalışan sayısı 20'den az olan işyerleri için ödenen maaşın 3'te 2'si; 20'den fazla çalışanı olan işyerlerinde ise maaşın 3'te 1'i kadar olacak. Yani devlet 20'den az çalışanı olan işyerlerinde stajyer başına 365 lira 82 kuruş, 20'den fazla çalışanı olan işyerlerinde stajyer başına 182 lira 91 kuruş ödeme yapacak.
SÜRE 3 YIL UZADI
Katkının ödenmesine ilişkin süre 2018-2019 eğitim yılından itibaren 3 yıl uzatıldı. Mesleki eğitim kapsamındaki işletmelere stajyer bulundurmadıkları tespit edildiğinde cezai işlem uygulanıyor. 20 ve daha fazla personel çalıştıranlar, her öğrenci için eğitim süresince her ay asgari ücretin net tutarının 2/3'ü nispetinde ceza ödüyor.
EMEKLİLİĞE YANSIMIYOR
MESLEKİ eğitim sırasında yapılan stajlarda iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalıksigorta primleri ödeniyor. Dolayısıyla emekliliği ilgilendiren uzun vadeli sigorta kollarından prim yatırılmıyor. Stajda yapılan sigorta emeklilik hesaplamasında başlangıç kabul edilmediği gibi, stajda geçen süreler de hesaba dahil edilmiyor.
CUMHURBAŞKANLIĞI KARARI
"MADDE 1- (1) 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu'nun geçici 12'nci Maddesi uyarınca, aday çırak ve çıraklar ile anılan kanunun 18'inci Maddesi'ne göre işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilere, aynı kanunun 25'inci maddesinin birinci fıkrası kapsamında yapılacak ödemelerin asgari ücretin net tutarının yüzde 30'undan az olamayacağına dair süre ile işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilere ödenebilecek en az ücretin; 20'den az personel çalıştıran işletmeler için 3'te 2'sinin, 20 ve üzerinde personel çalıştıran işletmeler için 3'te 1'inin, 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu'nun 53'üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (B) bendinin (h) alt bendi için ayrılan tutardan devlet katkısı olarak ödenmesine ilişkin süre, 2018-2019 eğitim ve öğretim yılından itibaren 3 eğitim ve öğretim yılı uzatılmıştır. Kamu kurum ve kuruluşlarına devlet katkısı ödenmez." (Takvim)
NASIL HESAPLANIYOR?
Stajyere ödenecek ücret: 2.020,40 (asgari ücret) - 191,88 (AGİ) X % 30 = 548,70 TL
Devlet katkısı (20 ve fazla personel): 548,70 X 1/3 = 182,91 TL
Devlet katkısı (20'den az personel): 548,70 X 2/3 = 365,82 TL