Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS), yeni tip koronavirüs (kovid-19) salgının ardından üçüncü koronavirüs etki araştırması sonuçlarını açıkladı. İlki 30 mart haftasında, ikincisini 13 nisan haftası, üçüncüsü ise 25 Mayıs haftasında düzenlenen ankete 69'u dağıtıcı, 45'i üretici olmak üzere toplam 114 üye katıldı.
Sektördeki çalışma koşullarına yer verilen ankete göre; hem evden çalışma sistemine geçen hem de vardiyalı olarak çalışma sistemini tercih eden üyelerin sayısında artış yaşandı.
Söz konusu oran; ilk ankette yüzde 24, ikinci ankette ise yüzde 25'i bulurken, son ankette ise yüzde 47'ye yükseldi. Sadece evden çalışma sistemini tercih eden üyelerin oranı yüzde 15'e, sadece vardiyalı çalışma sistemini seçenlerin oranı ise yüzde 16'ya geriledi. Ayrıca, ilk ankette yüzde 12, ikincisinde yüzde 7 olan normal çalışma düzenini sürdüren üyelerin oranı da yüzde 18'e çıktı. Çalışmayı tamamen durduran üyelerin oranında ise yüzde 2'ye kadar geriledi.
Eski düzene geçiş bu ay başlıyor
Ankette firmaların ofislerine dönüş planları da mercek altına alındı. Katılımcıların yüzde 9'u mayıs ayında eski düzenlerine geçtiğini açıklarken, yüzde 28'lik kesim bu ayın başında, yüzde 19'luk kesim haziran ayının ortasında, katılımcıların yüzde 20'si de temmuz ayının başında ofis düzenine geçmeyi planladığını aktardı.
Ayrıca katılımcıların yüzde 14'ünün düzenini hiç değiştirmediği, yüzde 7'sinin bu konuda bir karar vermediği, tamamen dağıtıcı üyelerden oluşan yüzde 1'lik kesimin de eski ofis düzenine geçmeyeceği ortaya çıktı. Ankette üyelere saha ekiplerinin fiziki ziyaretlere başlama planlamaları da soruldu. Katılımcıların yüzde 13'ü ziyaretlere mayıs ayında başladığını belirtirken, yüzde 32'si bu ayın başında, yüzde 21'i bu ayın ortasında, yüzde 23'ü de temmuz ayında ziyaretlerine başlayacağını aktardı. Katılımcıların yüzde 5'inin bu konuda herhangi bir ara vermediği, yüzde 3.5'lik bir kesimin ise eski düzenine dönmeyi düşünmediği ortaya çıktı.
Sektörün öncelikli sorunları değişmedi
Katılımcılar öncelikli problemlerini ise iş ve ciro kaybı, çalışanların motivasyonunu kaybetmesi, nakit akışında yaşanan sıkıntılar olarak sıraladı. Katılımcıların yüzde 95'i 'iş ve ciro kaybı' yaşadıklarını, yüzde 57'si çalışanlarının motivasyonunu kaybettiğini, yine yüzde 57'si nakit akışında sıkıntılar olduğunu açıkladı. Ancak, nakit akışında sıkıntı yaşayanların oranında da düşüş gözlemlendi. Mart ayında bu oran yüzde 62'yi bulurken, nisan ayında yüzde 65'e çıkmıştı, mayıs ayında ise söz konusu oran yüzde 57'ye geriledi. Ayrıca katılımcıların yüzde 28'i tedarik noktasında, yüzde 36'sı da gümrüklerde bazı problemlerle karşılaştığını da aktardı.
Satışlar artıyor
Şirketlerin satışlarında ise mayıs ayında artış yaşandı. Katılımcılar bu artışın haziran ayında da devam edeceğini öngördüklerini söyledi. Ankete göre; mayıs ayında sektördeki satışlarda ortalama yüzde 45 oranında düşüş gözlemlenirken, söz konusu oran mart ayında yüzde 47, nisan ayında ise yüzde 52'ye kadar çıkmıştı. Ankete göre haziran ayında ise satışlarda ortalama yüzde 28 düşüş öngörüldüğü belirlendi.
Tüm bunlarla birlikte sektör temsilcileri 2019'a oranla, bu yıl cirolarında yüzde 15'lik bir düşüş beklediklerini açıkladı. Katılımcıların yüzde 73'ü de yaşanan krizin ve etkilerinin haziran sonrasında da devam edeceğini düşündüğünü belirtti.
Nakit akışına yönelik önlem alan üretici sayısı artıyor
Çalışmada; nakit akışında yaşanacak sorunlara yönelik önlemlere de yer verildi. Bu kapsamda mart ayında yüzde 71, nisan ayında yüzde 81 olan ek önlemler aldıklarını belirten üretici firmaların oranı mayıs ayında yüzde 91'e yükseldi. Dağıtıcı firmalarda ise bu oran mart ayında yüzde 77, Nisan'da yüzde 84'ü bulurken, mayıs ayında yüzde 76'ya geriledi. Sektörde kısa çalışma ödeneğine başvurma oranında da yükseldi. Mart ayında yüzde 55, nisanda yüzde 60 olan başvuru oranı, geçen ay ise yüzde 65'e çıktı.
Sektör 'üretime devam' dedi
Üretime devam etme oranı da yükselişini sürdürdü. Bu kapsamda üretici firmaların yüzde 93'ünün mayıs ayında üretime devam ettiği belirlendi. Bu oran mart ayında yüzde 76, nisan ayında ise 81'di. Üretime ara veren katılımcıların yüzde 14'ü de haziran ayının ortasında, yüzde 85'i de haziran ayının başında üretime döneceğini açıkladı. Şirketler üretimlerini de artırdı. İlk anket çalışmasına katılan şirketler mayıs ayı için üretimde yüzde 46, ikinci ankete katılanlar ise mayıs ayı için üretimde yüzde 44 düşüş öngörmüşlerdi. Öngörülerin aksine üreticiler mayıs ayında iyileşme kaydederek üretimde yüzde 38 oranında düşüş yaşadı. Çalışmada; haziran ayında bu oranın yüzde 28'e düşeceği aktarıldı.