Sarı, müteahhitlere güven azalınca paranın yastık altına konulduğunu söyledi.
2018 YILI AĞUSTOS AYINDAKİ KRİZDEN DOLAYI BİRÇOK BATAN FİRMA OLDU. BU DURUMU NASIL DEĞERLENDİRİYORSUNUZ?
Krizden dolayı batan firmaların malzeme ve işçilik giderlerinin aniden artması, bankaların sektöre birden kapıları kapatması, çok sert bir dönüş yapması, kredi imkanlarının bir anda kesilmesi ve satışlarında durmasıyla birlikte sektör krize girdi. Satışların durması biraz daha insanların güvenleri ile alakalı bir durum. Kredi imkanları durdu ve insanlar topraktan aldıkları yerlere ödeme yapmayı durdurdu. Burada kurumsal firmalarda zarar gördü. Ama yine de en büyük zararı vatandaş gördü.
İNSANLAR EV ALIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİ?
Sektör bundan 4-5 yıl önce müthiş bir ivme ile ilerliyordu. Şehirde bilip bilmediğin bütün parası olan herkes bir anlaşma imzaladı insanların güvenine binaen bir yeri kazarak inşaat yapmaya başladı. İlk yıllar para kazandılar. Daha sonra sektöre kriz geldiği zaman teknik alt yapısı olmayan insanlar, kurumsal olmayan firmalar işin mali boyutuna, SGK boyutuna, teknik boyutuna, proje boyutuna, finansman boyutuna, müşteri ilişkilerine, doğru malzemeyi doğru fiyata alıp doğru işte kullanmaya dikkat etmeyen kişilerin müşteri ilişkileri bozuldu. İnsanlar etrafta batan Müteahhitlere baktı ve kendi Müteahhitlerine de güvenleri azaldı. Ödemeler yapılmamaya başlandı ve paralar birden yastık altına girmeye başladı. Bu da sektöre ciddi anlamda zarar verdi. Malzeme fiyatlarında yaklaşık yüzde 40 ile yüzde 75 arasında bir artış oldu. Fizibilitemizde 43 bin lira yazan asansörü son projemde araya hatır koyarak 75 bin liraya takabildim.
2019 YILINDA FİRMA OLARAK NASIL BİR SÜREÇ GEÇİRDİNİZ?
Firma olarak buradan karla çıkamayacağımızın kesin olduğunu düşündük. Çünkü anlaşmalar yapılmıştı, fiyatlar belirlenmişti. Çoğu firma şartlar ağırlaşınca güncellemeye kalkıştı. Bize göre ticaret bir günlük değil, ömürlüktür. 2018-2019 yılında kar edemeyeceğimiz aşikar ama insanların bize olan güvenini sarsarsak bundan sonraki yıllarda biz bu işin içinden çıkamayız, biz kapıyı kırdık odun ettik müşterilerimize taahhütlerimi yerine getirmeye çalıştık. Mesela 300 bin- 500 bin kar edeceğimiz yerde 200 bin- 300 bin zararla çıktık ama çıktık.
Kriz tam başladığında 2+1 ve 3+1 olmak üzere 2 bloğumuz vardı. 2 bloktan bir tanesi yüzde 60 seviyelerindeydi diğeri ise yüzde 30 seviyelerindeydi. Bugün gelinen noktada ise iki bloğu da yaptık ve insanlar evlerinde oturuyor.
YENİ PROJELERİNİZ VAR MI?
2017 yılı Ekim ayında ruhsatını aldığımız Doğukentte 38 daire, 4 işyerinden oluşan yeni projemizin 20 gün önce yapımına başlandı. Dün verdiğimiz güven karşılığında bugün yeni bir projeye rahatça başlayıp işimize devam ediyoruz. Şunu ifade etmek istiyorum, şuana kadar yaptığımız 3 projeyi Binevler mıntıkasında bitirdik. Yeni projemiz Doğukentte ve orada hiç tanımadığım bir emlakçı 20 gün önce biz topraktan daire satmıyoruz, lakin sizi sordum ve sizin dairelerinizi topraktan satacağız dediler. Bu benim için en büyük kazançtır.
KONUT ALACAK İNSANLARIN EN ÇOK DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUS NEDİR?
Ruhsatı alınmış projelere girerlerse müşterinin en az 6 ay kazancı olur. İnsanlar bir yere inşaat yapacağız, projeye başladık diyorlar ve bunun ruhsat aşaması en az 6 ay sürüyor. Bence insanlar ruhsatı alınmış projelere girmeliler. Sözleşmeleri Avukat, Noter ve devlet nezdinde garantiye alınmış şekilde imzalanmalıdır.
EKLEMEK İSTEDİĞİNİZ BİR ŞEY VAR MI?
Sektörü hareketlendirmek için, devletin kamu bankalarında başlatmış olduğu 0.99 kampanyasından sonra Onikişubat Binevler mıntıkasında elle tutulur daire kalmadı. 2018 yılında 162 bin liraya 3+1 daireyi müşterime sattım. Yaklaşık 20 gün önce aynı müşteri 270 bin liraya daireyi sattı. Bu piyasa olgunlaştı. Eskiden daire fiyatları çok uygundu. Müteahhitler çok absürt yüzde oranlarıyla hiçbir hesaba bakmaksızın yüzde 50- yüzde 55’lerle sözleşme imzaladılar. Bunun hesabını çoğunun doğru yaptığına emin değilim. Yüzde 55 ile imzalanan bir yerin yarısını arsa sahibine vermiş oluyor. Kahramanmaraş’ta bu kadar değerli arsa 5-6 tanedir maliyet artışlarından kaynaklı, daralan piyasalar sebebiyle, Birçok Müteahhit maliyetin altında satış yapmak zorunda kaldı. Ama bugün malzeme fiyatları oturdu gibi, daire fiyatlarıda olması gereken rakamları buldu fakat daire yok . önümüzde ki süreçlerde bugünkü alacağınız değerlerden çok daha farklı değerlere daire alabilirsiniz. Şuanda herkes hesabına, maliyetlerine iyi çalışmalı. Önümüzde ki yıllarda dolar, Euro, demir bunlar çok tehlikeli unsurlar ve bunlara göre satışlar yapılmalıdır. Müşterileri de mağdur etmemeliler.