Girişimcilik programına katılmak için aracıya gerek duyulmadığını belirten Uslu; “KOSGEB olarak KOBİ ve girişimcilerimizin her zaman yanındayız. Yalnızca işlerini kurma aşamasında değil, geliştirme aşamasında da KOSGEB’in birçok destek programı söz konusu” dedi.
Uslu, gazetemize yaptığı açıklamada desteklerin aracısız verildiğini, başvuruların mevzuata uygun olduğu sürece başka bir şart aranmadığını ve başvuru yapacak kişilerin direkt olarak uzmanı ile görüşmesi gerektiğini söyledi. Uslu, kendini tanıtarak başladığı açıklamasında; “Lisansımı Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümünde 2005 yılında tamamladım. Süt Teknolojisi ve Çalışma İktisadı alanlarında iki ayrı yüksek lisans programını tamamladım. 2008 yılının Aralık ayından beridir KOSGEB’te çalışıyorum. KOSGEB’te çalışmaya başlamadan önce yaklaşık 4 yıl özel sektörde uluslararası pazarlama ve dış ticaret alanlarında çalıştım. KOSGEB’e KOBİ Uzman Yardımcısı olarak başladım, ardından KOBİ Uzmanı oldum. 2015 yılında Boğaziçi Üniversitesi tarafından düzenlenen Avrupa Siyaset Okulu programını tamamladım. İlave olarak 2015 yılından beridir bir AB projesi olan COSME Avrupa İşletmeler Ağı projesinin koordinatörlüğünü de yürütüyorum. 2017 yılının Temmuz ayı itibariyle de KOSGEB Kahramanmaraş Müdürlüğüne Müdür olarak atandım. Halen bu görevi sürdürüyorum” dedi.
İmalar ve hizmet sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin ihtiyaçlarında yeniden revize yapıldığını belirten Uslu; “İmalat ve hizmet/ ticaret sektörlerinde faaliyet gösteren işletmelerimizin ihtiyaçlarına göre Destek Programı yeniden revize edildi. Böylece hizmet/ticaret sektöründe faaliyet gösteren girişimcilerimizin başvuru süreci sadeleştirildi, imalat sektöründeki işletmelerimizin ise destek üst limitleri ihtiyaçları doğrultusunda arttırıldı” ifadelerini kullandı.
GİRİŞİMCİLİK DESTEĞİNDEN YARARLANMANIN ŞARTI NEDİR?
Girişimcilik desteklerinden faydalanmanın şartları hakkında önemli bilgiler aktaran Uslu; “Geleneksel Girişimci Programına Geleneksel Girişimci Eğitimini, İleri Girişimci Programına İleri Girişimci Eğitimini tamamlamış kişiler başvurabilirler. Girişimcilik eğitimlerinin işletme kuruluşundan önce tamamlanması gerekmektedir.
Girişimcinin, işletmesinin kuruluş tarihinden üç yıl öncesinden programa başvurduğu tarihe kadar, başvuruda bulunduğu işletme dışında; - gerçek kişi statüsünde bir firmasının olmaması, - tüzel kişi statüsünde kurulmuş herhangi bir firmada %30 ve üzeri ortaklığının bulunmaması gerekir. Ayrıca, taahhütname imzalanmasından itibaren destek süresi boyunca da başka bir yerde SGK’lı olarak çalışmaması gerekir. Ayrıca, girişimcinin program başvurusunda bulunduğu işletmedeki kurucu ortak payı en az %50 olmalıdır. Program süresinde girişimcinin ortaklık payı %50’nin altına düşemez” bilgilendirmesini yaptı.
Uslu; “İleri Girişimcilik Desteği kapsamında yararlanacak işletmelerin hangi faaliyet konularını kapsayacağı www.kosgeb.gov.tr adresinde yayınlanmaktadır. İleri Girişimciler kabaca 10, 11, 13,14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25,26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 35, 38, 59, 61, 62, 63 ve 72 NACE ikili kodlarına göre sınıflandırılmış işletmelerden oluşuyor. Ancak bu ikili kodların tamamı buna dahil değil. Web sitemiz incelenirse girişimci adaylarımız 6 lı kodlara göre hangi sektörlerin dahil olduğunu ve bu sektörlerin neler olduğunu görebilirler. Geleneksel Girişimciler ise KOBİ sınıflamasına dahil olan ancak yukarıda anılan sektörlerin dışında kalan alanı temsil etmektedirler” dedi.
YENİ DESTEK ÜST LİMİTLERİ NELER?
Performans desteğinin vergi mükellefiyetinin devam etmesi ve istihdam sayısına göre değiştiğini belirten Uslu; “Geleneksel Girişimci Destek Programında gerçek kişi statüsünde kurulan işletmeler 5.000 TL, sermaye şirketi statüsünde kurulmuş işletmeler 10.000 TL destek alabilir. Sonrasında ise performans desteği devreye giriyor. Performans desteği işletmenin vergi mükellefiyetinin devam etmesi ve istihdam sayısına göre belirleniyor. Performans desteği, program başlangıcından itibaren 1 inci yıl birinci performans dönemi ve 2 nci yıl ikinci performans dönemi olmak üzere 2 yıl sürüyor.
Performans desteği üst limitleri ise;
Birinci performans dönemi için
- 180-539 olan işletmeye 5.000 TL,
- 540-1079 olan işletmeye 10.000 TL,
- 1080 ve üstü olan işletmeye 20.000 TL,
İkinci performans dönemi için
- 360-1079 olan işletmeye 5.000 TL,
- 1080-1439 olan işletmeye 15.000 TL,
- 1440 ve üstü olan işletmeye 20.000 TL olmak üzere gün sayısına göre 40.000 TL’ye kadar çıkıyor.
İleri Girişimciler ise yukarıda anılan desteklere ilave olarak,
Düşük, orta düşük teknoloji düzeyinde faaliyet göstermeleri durumunda 100.000 TL’ye kadar,
Orta yüksek teknoloji düzeyinde faaliyet göstermeleri durumunda 200.000 TL’ye kadar,
Yüksek teknoloji düzeyinde faaliyet göstermeleri durumunda 300.000 TL’ye kadar makine, teçhizat ve yazılım desteği alabiliyorlar. Ancak, bu giderlerin işletme kuruluş tarihinden programın 1. Yılının sonuna kadar alınması gerekiyor. Burada ayrıca İleri Girişimciler için bir mentörlük ve danışmanlık desteği de söz konusu” açıklamasını yaptı.
MAKİNE, TEÇHİZAT VE YAZILIMDA DESTEK ORANI
Makine, teçhizat ve yazılımda destek oranları hakkında bilgi veren Uslu şunları söyledi; “Destek oranı %75. Ancak, malzemelerin yerli olması ve fatura tarihi itibariyle güncel yerli malı belgesi ile tefrik edilmesi durumunda destek oranına %15 ilave ediliyor. Yani, yerli malı alımı durumunda destek oranı %90’a çıkıyor”
DESTEKLER GERİ ALINIR MI?
Programın sonlanması durumunda desteklerin geri alınacağı merakına da giderici bir açıklamada bulunan Uslu; “Girişimciden bu durumda gerekçe istenir ve gerekçe Kurul tarafından değerlendirilir. Yapılan değerlendirmede sonlandırmanın; işletmenin kastı veya ağır kusuru bulunmaksızın faaliyetlerini engelleyecek nitelikte ölüm, ağır kaza, ağır hastalık, tutukluluk, yangın, deprem, su basması, hırsızlık, finansal yetersizlik veya Kurul tarafından uygun bulunan buna benzer gerekçeler nedeniyle oluştuğuna karar verilmesi halinde verilen desteklerin iadesi istenmez. Aksi takdirde, geri ödemesiz destekler ödeme tarihinden itibaren muaccel hale gelir ve işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsil edilir. Bu durum ileri girişimciler için geçerli olup, geleneksel girişimcilerin işletmelerinin kuruluş tarihinden itibaren bir yılını tamamlamadan kapanmaları durumunda geri ödemesiz destekler ödeme tarihinden itibaren muaccel hale gelir ve işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsil edilir” ifadelerine yer verdi.
GİRİŞİMCİ ADAYLARI GİRİŞİMCİLİK EĞİTİMİNE NASIL KATILABİLİRLER?
Girişimcilik eğitimine nasıl katılacağını anlatan Uslu, ödeme işlemlerinin sürecini de anlatarak; “Girişimcilik eğitimlerimiz artık online düzenlenmektedir. Girişimcilerimiz e-devlet şifreleri ile online olarak girişimcilik eğitimlerini alabilirler. Girişimcilik Eğitimine katılım herhangi bir ücret gerektirmemektedir. https://lms.kosgeb.gov.tr/ adresinden Geleneksel ve İleri Girişimcilik Eğitimlerine yer ve zaman kısıtı olmadan katılabilirler. Ödeme işlemi girişimcilerimizin yine e-devlet şifresiyle giriş yapıp ödeme talep formunu doldurulması ve eklerini sisteme yüklemesi gerekiyor. Hangi destek programı için hangi belgenin istendiği yine web sitemizde yer almakta. Makine-teçhizat ödemelerinde ödeme yapılmadan önce işletmeden sorumlu uzman işletmeyi ziyaret ederek tespit işlemini gerçekleştiriyor, satın alınan malzemelerin uygunluğunu kontrol ediyor. SGK ve vergi borcunuzun olup olmadığı sorgulandıktan sonra da borcunuzun mevzuatta belirtilen üst limiti aşmaması durumunda ödeme gerçekleştiriliyor, eğer aşıyorsa bu tutar ödemenizden mahsup edilerek geri kalanı hesabınıza aktarılıyor” dedi.
MAKİNE-TEÇHİZATIN ÖDENMESİ İÇİN SINIRLI BÜTÇESİ OLANLAR NE YAPACAK?
Sınırlı ödeme bütçesi olanları bilgilendiren Uslu’nun açıklamaları şöyle; “Bu durumda 3 farklı seçenekten söz etmek mümkün. İlki hizmet sağlayıcıya ödeme. Makine-teçhizat-yazılım giderleriniz için hizmet sağlayıcıya ödeme yapabiliyoruz. Bu durumda en az; işletmeye ait katkı payı, vergi ve benzeri farkların hizmet sağlayıcıya öncelikle ödenmiş olması gerekir. Hizmet sağlayıcıya ödeme yapılabilmesi için işletmenin ilgili mevzuatta belirtilen limitler üzerinde SGK borcu ve/veya vergi borcu olmamalıdır.
İkincisi erken ödeme. Makine, teçhizat ve yazılım destek unsurları için başvurunun kabul edildiği ilk Kurul kararında belirtilen desteklemeye esas tutarın %50’sine kadar teminat karşılığı erken ödeme yapılabilir. Erken ödeme ve mahsup işlemlerinde, KOSGEB Destek Programları Erken Ödeme Usul ve Esasları uygulanıyor.
Üçüncü seçenek kredi. Sayın Bakanımız ve Sayın Başkanımız tarafından geçtiğimiz günlerde verilmiş olan bir kredi müjdesi var. KOSGEB olarak, stratejik ve öncelikli sektörlerde yer alan işletmelere 500 bin liraya kadar, KOSGEB desteğiyle işletmesini kurmuş ya da kuracak olan işletmelere ise 50 bin liraya kadar kredi kullanımlarında destek oluyoruz. 50 bin liralık kredi kullanımının 10 puanlık, 500 bin liralık kredi kullanımının ise 12 puanlık faiz veya kar payı kısmını biz karşılıyoruz. Girişimcilerimiz bu seçeneği de değerlendirebilirler. 3 yaşına kadar ikinci el makine-teçhizat kabul edilebiliyor. Makine teçhizatın ikinci el olması halinde ilk kullanıcıya satış faturası tarihi ile işletmeye kesilen fatura tarihi arasındaki sürenin 3 yılı geçmemiş olması gerekiyor. İlk satış faturası bulunamaması durumunda ilgili odalardan alınabilecek yaşı gösterir belge veya benzeri dokümanlardan herhangi birinin sunulması gerekiyor”
İŞTE BAŞLIK BAŞLIK MERAK EDİLENLER;
GİRİŞİMCİLİK BAŞVURULARININ KABUL EDİLEBİLMESİ İÇİN NELER GEREKİYOR?
Yapacağınız işe hakim olmanız, bilgi ve tecrübenizin yapacağınız işle uyumlu olması, işinizin başka bir işin devamına veya genişletilmesine yönelik olmaması, İleri Girişimcilik Destek Programına başvuruyorsanız eğer yapacağınız işin ilgili faaliyet konularında yer alması gerekiyor.
Desteklerden yararlanarak fon sağlamak amacıyla; mevcut başka bir işletmenin kapatılarak değişik bir ad, unvan ya da bir iş birimi olarak açılması, yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı yollarla ortaklık/çıkar ilişkisi bulunan işletme olması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi yollarla muvazaalı olarak başka bir işin devamı veya genişletilmesine yönelik olarak gelen başvuruları kabul etmiyoruz. Bazen başvuru formunda yer alan faaliyet konusu ile iş modelinde belirtilen faaliyetin birbirinden farklı olduğu gözlemleniyor. Bu da değerlendirme kriterlerimiz arasında. Ayrıca, talep edilen giderlerin faaliyet konusu ile uyumlu olması ve maliyetlerin uygun olması gerekiyor.
KOSGEB DESTEKLERİNDEN YARARLANMAK İÇİN ARACI GEREKİR Mİ?
KOSGEB Destekleri aracısız verilmektedir. KOSGEB desteklerinden yararlanmak için başvurunuzun mevzuata uygun olması durumunda başka bir şart kesinlikle aranmamaktadır. KOSGEB, ne kredi faiz desteği ne de geri ödemesiz/ geri ödemeli destekler için, kesinlikle herhangi bir ücret talep etmemektedir. Bunu söyleyen kişilere kesinlikle itibar etmeyiniz hatta suç duyurusunda bulununuz. Kurumumuzda gelen başvurular mevzuata uygun şekilde ise değerlendirmeye alınır, eksikleriniz varsa uzmanınız tarafından bildirilir ve eksiklikler giderilir, şartlarınızda mevzuata aykırı herhangi bir durum yoksa desteğiniz kabul edilir. Bunun dışında başka bir şart gerekmemektedir.
Herhangi bir KOSGEB Desteğine başvurmak istiyorsanız doğrudan uzmanınızla görüşmeniz yeterli. Zaten uzmanlarımız her aşamada gerekli bilgilendirme ve yönlendirmeleri yapıyorlar. Üçüncü kişilere kesinlikle ihtiyacınız yok.
DESTEK BAŞVURULARINI HAZIRLARKEN GİRİŞİMCİ ADAYLARI KOSGEB'TEN YARDIM ALABİLİRLER Mİ?
Destek başvurusunun hazırlanması esnasında yaptığınız tüm işlemleri e-devlet şifrenizle bilgisayarınızın başında gerçekleştirebilirsiniz. Başvurunuzun sisteme yüklenmesinin ardından işletmenizden sorumlu uzman eksiklerinizi sistem üzerinden size bildiriyor ve başvurunuzu revizyona açıyor. Akabinde uzman tarafından talep edilen değişiklikler doğrultusunda başvurunuzu yeniden güncellemeniz gerekiyor.
BAŞKA BİR İLDE DESTEK KABULÜ GÖREN PROJE NEDEN KAHRAMANMARAŞ’TA KABUL GÖRMÜYOR?
2019 yılının başında Girişimciliği Geliştirme Programının yürürlüğe girmesiyle bugüne kadar 54 Geleneksel Girişimci, 39 İleri Girişimci KOSGEB Desteğiyle kendi işini kurdu. 2011 yılından bugüne kadar yalnızca Girişimcilik Destek Programı kapsamında Müdürlüğümüz tarafından Kahramanmaraş’a aktarılan destek tutarı yaklaşık olarak 44 milyon TL. Her yıl bu rakam artıyor. Kahramanmaraş, Girişimcilik Desteklerinden aktif bir şekilde yararlanıyor.
Başvuru aşamasında hangi kriterlere göre değerlendirme yapıldığını yukarıda açıklamıştık. Bu kriterlere ilave olarak işletmenin program süresinin başlangıcında imzalamış olduğu ve taahhüt altına alınan bazı hükümler var. Yapılan işin doğası ve niteliği gereği taahhüt altına alınan hükümlerin uygulanamayacağı özel durumlar var. Girişimcilik Kurulları 3 kişiden oluşuyor. Kurul Kararı kimsenin bireysel kararı değil. Bir de mevzuatta zaman zaman revizyon yapılıyor.
Başka bir şehirde desteklenen bir başvurunun neden Kahramanmaraş’ta desteklenmediğini ya da başka bir şehirde desteklenmeyen bir başvurunun neden Kahramanmaraş’ta desteklendiğini sorgulayabilmek için girişimcinin yapacağı iş ile tecrübe ve mezuniyet alanının uyumuna, işe hakim olup olmamasına, işin başka bir işin devamı olup olmamasına, başvuru yaptığı zamanda geçerli olan mevzuata, başvuru formunda neler anlattığına, işin başvuru yapılan şehir şartlarında sürdürülebilir olup olmadığına, girişimci tarafından başvuru formunda belirtilen bilginin, finansal tabloların gerçekçi olup olmadığına bakmak lazım. Tablo, dışarıdan bakıldığı gibi aynı NACE Koduna sahip iki işletmeden birinin bir ilde desteklenip diğer ilde desteklenmediği gibi basit bir matematikten oluşmuyor.
Destek başvurusunun onaylanmasında girişimcinin nerden mezun olduğu önemli mi? Mezun olunan bölüm reddedilme gerekçesine esas mı?
Yukarıda da değindiğim gibi mezun olunan bölüm ile yapacağı işin ve ayrıca girişimcinin o alandaki tecrübe birikiminin uyumlu olması gerekli. Bugüne kadar hiçbir girişimci şu okul bu okul mezunu diye reddedilmedi. Kurul, girişimcinin mevzuatta tanımlanan kriterlere uyumlu olup olmadığını değerlendiriyor. Örneğin mimar olmayan birinin mimarlık ofisi açması nasıl uygun değilse, başka bir alanda yapacağı işin gerektirdiği nitelikleri taşımayan birinin desteklenmesi de uygun değil. Bizler, devletimizin desteğini mevzuatın çizdiği sınırlar dahilinde vatandaşlarımıza aktarıyoruz. Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılmasını, hesap verebilirliği ve malî saydamlığı sağlamakla yükümlüyüz. Bu bilinçle hareket ediyoruz. Burada bireysel tasarruflar söz konusu dahi olamaz.
Girişimci adaylarımıza önerileriniz var mı?
Öncelikle tekrar söylemekte fayda görüyorum, KOSGEB Destekleri aracısız olarak verilmekte, KOSGEB kesinlikle hiçbir başvuruda başvuru ücreti almamaktadır. KOSGEB’in adını kullanarak haksız kazanç sağlamaya çalışanlara kesinlikle itibar etmemeli, böyle durumlarda gerekirse suç duyurusunda bulunmalıyız.
Girişimcilerimiz KOSGEB’e başvuru yapacakları zaman mutlaka bizlerle irtibata geçsinler. Bilgiyi bizden alsınlar. Süreçlerin tamamı adresimizde mevcut. Girişimcilerimiz e-devlet şifreleriyle başvurularını yapabilirler. Yardıma ihtiyaç duyduğunuzda bizlerle iletişime geçmekten çekinmesinler. Programlar hakkında alabilecekleri en doğru bilgiyi buradan alabilirler. KOSGEB’e başvururken bir aracıya kesinlikle ihtiyaçları yok.
İleri Girişimcilik Destek Programından yararlanan 39 işletme olduğundan bahsetmiştik. Bu 39 işletmeden yalnızca 6 tanesi orta yüksek- yüksek teknoloji düzeyine sahip. Kahraman girişimcilerimizin artık teknoloji düzeyi yüksek, katma değerli işler yapmalarını istiyoruz. Bu alanlara yönelmeleri önemli. KOSGEB olarak KOBİ ve girişimcilerimizin her zaman yanındayız. Yalnızca işlerini kurma aşamasında değil, geliştirme aşamasında da KOSGEB’in bir çok destek programı söz konusu.
Bugüne kadar yalnızca Girişimcilik Destek Programı kapsamında 44 milyon TL’lik bir destekten bahsettim. Bu iş bir ekip işi. KOSGEB Kahramanmaraş Müdürlüğü olarak 5’i uzman olmak üzere toplam 12 kişiyle bunu başardık. KOBİlerimiz için bugüne kadar özverili biçimde çalıştık, bundan sonra da çalışmaya devam edeceğiz. Bu vesileyle tüm ekip arkadaşlarıma teşekkür etmek istiyorum. KOSGEB Kahramanmaraş Müdürlüğü olarak bir de AB projemiz var. Bu nokta da ürettiklerimizi satmak, yeni pazarlar bulmak için de uğraş veriyoruz. Aralık ayında düzenleyeceğimiz ihracat kampı etkinliği ile de KOBİlerimizle yeni pazarlar bulmaları için 1 ay boyunca beraber çalışacağız. KOBİ ve girişimcilerimiz başka hangi KOSGEB desteklerinden yararlanabilirler, işlerini büyütmeleri için, ihracat yapmaları için bizler ne yapabiliriz, bunları konuşmak için lütfen bizlerle irtibata geçsinler. Ayrıca merak edilenleri yanıtlama, bu platformda KOBİ ve girişimcilerimizle bir araya gelme imkanı sunduğu için Sayın Erkan KİRAZ ve ekibine buradan teşekkürlerimi sunuyorum.