Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Kahramanmaraş merkezli ve 10 ili etkileyen depremlerin ardından vatandaşların sıklıkla sorduğu soruları cevapladı. Soruların başında nakdi yardım, hasar tespit çalışmaları, konteyner yardımı, konut, işyeri, ahır yapımı için hak sahipliği yer aldı.
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, 6 Şubat'ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen 10 ildeki çalışmalar hakkında açıklamalarda bulundu. Kahramanmaraş'ta meydana gelen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerin ardından vatandaşlar tarafından AFAD'a sıkça sorulan sorular arasında nakdi yardım, hasar tespit çalışmaları, konteyner yardımı, konut, işyeri, ahır yapımı için hak sahipliği yer alıyor. İşte detaylar;
BASVURU NOKTALARI
E-devlet - “Afetzede Barınma Desteği”
AFAD ÇAĞRI MERKEZİ
0(312) 258 23 23
VALİLİKLER / KAYMAKAMLIKLAR İL AFAD MÜDÜRLÜKLERİ
AFAD KOORDİNASYON ÇADIRI
NAKDİ YARDIM
1- Afetzedeler için nakdi yardım yapılacak mı?
Konutları yıkık/acil yıktırılacak/ağır veya orta hasarlı olarak tespit edilen afetzedelere, acil ihtiyaçlarını karşılamaları için hane başı 10.000₺ nakdi destek ödemesi yapılmaktadır. Herhangi bir başvuru gerektirmeyen
ödemeler, Ziraat Bankası şubelerinden gerçekleşmektedir. Ödemesi bankaya yatan vatandaşlarımıza SMS gönderilmekte ayrıca ödeme durumu e-Devlet “Hane Başı Destek Ödeme Sonucu Sorgulama” sayfasından öğrenilebilmektedir.
2- Hasarlı evler için taşınma yardımı yapılacak mı?
Konutları yıkık/acil yıktırılacak/ağır veya orta hasarlı olarak tespit edilen afetzedelere, 15.000₺ Taşınma Yardımı yapılacaktır. Başvurular e-Devlet “Afetzede Barınma Desteği” sayfası üzerinden yapılmaktadır.
3- Hasarlı evler için kira yardımı yapılacak mı?
İkamet ettikleri konutları yıkık/acil yıktırılacak/ ağır veya orta hasarlı olarak tespit edilen ev sahiplerine aylık 5.000₺, kiracılara ise aylık 3.000₺ Barınma Yardımı yapılacaktır. 12 ay boyunca verilecek yardımlar için başvurular, e-Devlet “Afetzede Barınma Desteği” sayfası üzerinden yapılmaktadır.
Not: Konutları hasarlı olup konteyner talep eden vatandaşlarımız, taşınma yardımı alabilecek ancak kira yardımından yararlanamayacaktır.
4- Depremde hayatını kaybedenlerin yakınlarına nakdi yardım yapılacak mı?
Depremde hayatını kaybeden vatandaşların aile yakınlarına acil temel ihtiyaçlarının karşılanması için 100.000₺ nakdi yardım yapılacaktır. Vatandaşlarımızın başvuruları e-Devlet üzerinden veya valiliklerce alınacaktır.
5- Sahip olunan birden fazla konutun her biri için “Hane Başı Barınma Desteği Ödemesi” yapılabilir mi?
Afetzedelerin sadece fiilen ikamet ettiği ve hasarlı olduğu tespit edilen konutu için barınma desteği yapılmaktadır.
KONTEYNER YARDIMI
1- Ev sahiplerine konteyner verilecek mi?
Deprem afeti nedeniyle Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yapılan hasar tespit çalışmalarına göre konutları Yıkık/Acil yıktırılacak/Ağır hasarlı/Orta hasarlı olarak tespit edilen ev sahiplerine e-Devlet başvuruları üzerine illerdeki komisyonlarca öncelik sırasına göre konteyner yardımı verilecektir.
2- Kiracılara konteyner verilecek mi?
Deprem afeti nedeniyle Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yapılan hasar tespit çalışmalarına göre konutları Yıkık/Acil yıktırılacak/Ağır hasarlı/Orta hasarlı olarak tespit edilen kiracılara e-Devlet başvuruları üzerine illerdeki komisyonlarca öncelik sırasına göre konteyner yardımı verilecektir.
3- Konteyner yardımı öncelik sıralaması nasıl olacaktır?
• Deprem afeti nedeniyle yakınını kaybedenler,
• Şehit yakınları ve gaziler,
• Hanede 6 yaş ve daha küçük bebeği olanlar, hamileler,
• Hanede engelli bireyi olanlar,
• Hanede 65 yaş üstü birey olanlar,
• Sosyal-ekonomik destek (SED) kapsamında olanlar,
İkinci konutu bulunanlar, kendisine bina ve ev olarak barınma hizmeti verilenler, konutları az hasarlı veya hasarsız olanlar ile kira desteği yardımı alanlara halihazırda konteyner yardımı yapılmayacaktır.
HASAR TESPİT
1- Hasar tespit çalışmaları ne amaçla yapılmaktadır?
Nakdi yardım, geçici barınma yardımı, kalıcı konut yardımı vb. yardımların hangi afetzedelere, ne ölçüde yapılacağına karar vermek için hasar tespit çalışmaları yapılmaktadır.
2- Hasar gören binanın hasar tespitinin yapılmasını hangi kurumdan talep etmek gerekmektedir?
Hasar tespit çalışmaları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı/İl Müdürlüğü koordinasyonunda yapılmaktadır. Bir afet nedeniyle binanın hasar gördüğü düşünülüyor ise Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü’ne başvurulmalıdır.
3- Hasar tespit çalışmaları kaç aşamada yapılmaktadır?
Hasar tespit çalışmaları sırasıyla; Hasar Tespit ve İtiraz Hasar Tespit olmak üzere 2 aşamada gerçekleştirilmektedir.
4- Bir afet nedeniyle Genel Hayata Etkili Afet Bölgesi kararı alınırsa ne olmaktadır?
Böyle bir karar alınması halinde afetzede vatandaşlarımıza devlet tarafından hak sahipliği koşullarını taşımak şartıyla konut, işyeri ve ahır yapılmaktadır.
5- Binaların hasar durumları nasıl belirlenmektedir?
Bu konuda eğitim almış, inşaat mühendisi, mimar ve inşaat teknikerlerinden oluşan uzman teknik ekipler binaları gözlemsel olarak detaylı bir şekilde yerinde incelemektedirler. Teknik ekipler binaların afetten kaynaklı hasarlarını dikkate alarak binalara hasar derecelendirmesi yapmaktadırlar.
6- Binalar hasar derecesine göre nasıl sınıflandırılmaktadır?
Binalar, hasarın boyutuna göre Yıkık, Acil Yıktırılacak Bina, Ağır Hasarlı, Orta Hasarlı, Az Hasarlı ve Hasarsız olmak üzere 6 farklı hasar derecesi ile sınıflandırılmaktadır.
7- Acil yıktırılacak bina ne demektir, nasıl tespit edilmektedir?
Bazı katları çökmüş, yan yatmış, ötelenmiş ve benzeri boyutta hasar görmüş ve her an can ve mal güvenliğini tehdit eder nitelikteki binalar Acil Yıktırılacak Bina olarak sınıflandırılmaktadır.
8 - Bir bina Acil Yıktırılacak Bina olarak tespit edilirse ne olmaktadır?
Binası Acil Yıktırılacak olarak tespit edilmiş afetzedelere bu duruma ilişkin raporlar tebliğ edilmektedir. Kendilerine bu rapora itiraz için 3 gün süre tanınmakta, itiraz edilmesi halinde bu binalar 3 gün içinde farklı bir teknik ekip tarafından tekrar incelenmekte, itiraz edilmeyen ya da itiraz edildiği halde hasar durumu değişmeyen binalar hemen yıkılmaktadır.
9- Bir bina Acil Yıktırılacak Bina olarak tespit edilirse devlet tarafından ne gibi yardımlar yapılmaktadır?
Acil yıktırılacak bina olarak tespit edilen bina/konut sahipleri için hak sahipliği koşullarını sağlaması kaydıyla 7269 Sayılı Afet Kanunu kapsamında uygun koşullar ile yeni konut yapılmaktadır. Ayrıca, nakdi yardım yapılabilmekte ve geçici barınma imkânı sunulabilmektedir.
10- Ağır hasarlı bina ne demektir, nasıl tespit edilmektedir?
Afet nedeniyle onarımı mümkün olmayacak derecede hasar gören ve tekrar kullanımı mümkün olmayan binalar ağır hasarlı olarak sınıflandırılmaktadır.
11- Bir bina Ağır Hasarlı olarak tespit edilirse ne olmaktadır?
Ağır hasarlı tespit edilen binalar can ve mal güvenliği açısından hemen boşaltılmaktadır. Ancak bu tür binaların yıkımı için itiraz hasar tespit sürecinin sonlanması beklenmektedir.
12- Bir bina Ağır Hasarlı olarak tespit edilirse devlet tarafından ne gibi yardımlar yapılmaktadır?
Binası Ağır Hasarlı ya da Yıkık olarak tespit edilen konut/işyeri/ahır sahipleri için hak sahipliği koşullarını sağlaması kaydıyla 7269 Sayılı Afet Kanunu kapsamında AFAD tarafından yeni konut/ahır/işyeri yapılmaktadır. Ayrıca, AFAD tarafından nakdi yardım yapılabilmekte ve geçici barınma imkânı sunulabilmektedir.
13 - Orta hasarlı bina ne demektir, nasıl tespit edilmektedir?
Afet nedeniyle gördüğü hasar bakımından güçlendirme gerektirecek derecede hasar gören binalar orta hasarlı olarak sınıflandırılmaktadır. Bu tür binaların güçlendirme yapılmadan kullanılmasına izin verilmez.
14- Bir bina Orta hasarlı olarak tespit edilirse ne olmaktadır?
Orta hasarlı tespit edilen binalar can ve mal güvenliği açısından hemen boşaltılmaktadır. Afetzedelerin binalarını 1 sene içerisinde güçlendirmeleri gerekmektedir. Bu tür binalar güçlendirilmeleri halinde kullanılabilmekte, ancak 1 sene içerisinde güçlendirme yapılmaması halinde ise ağır hasarlı kabul edilerek yıkılmaktadır.
15- Bir bina Orta Hasarlı olarak tespit edilirse devlet tarafından ne gibi yardımlar yapmaktadır?
Binası Orta Hasarlı olarak tespit edilen konut/işyeri/ahır sahiplerine hak sahipliği koşullarını sağlaması kaydıyla Afet Kanunu kapsamında AFAD tarafından uygun geri ödeme koşullarında güçlendirme kredisi verilmektedir. Ayrıca yine aranan hukuki koşulları taşımak kaydıyla AFAD tarafından nakdi yardım yapılabilmekte ve geçici barınma imkânı sunulabilmektedir.
16- Hasarsız ve Az Hasarlı bina ne demektir, nasıl tespit edilmektedir?
- Afet nedeniyle hiç hasar görmemiş binalar hasarsız,
- Taşıyıcı sistemi kılcal çatlaklar seviyesinde hasar görmüş ancak taşıyıcı olmayan, duvarlarında meydana gelen çatlaklar, sıva çatlakları, boya/kaplama dökülmeleri gibi hasarlar gözlemlenen binalar ise az hasarlı, olarak sınıflandırılmaktadır.
17- Bir bina Hasarsız ya da Az Hasarlı olarak tespit edilirse ne olmaktadır?
16- Hasarsız ya da Az Hasarlı bina sahipleri için Afet Kanunu kapsamında yeni ev yapılması mümkün olmamaktadır.
18- Hasar tespit sonuçları afetzedelere elden teslim edilmekte midir?
Hasar tespit sonuçları afetzedelere elden teslim edilmemektedir. Çalışmaların tamamlanmasına müteakip, sonuçlar hasartespit.csb.gov.tr, valilik, e-Devlet, il AFAD Müdürlüğü internet adreslerinde yayınlanmak ve mahalle muhtarlıklarında askıya çıkarılmak suretiyle ilan edilmektedir.
19- Binasının hasar durumunun hatalı olduğunu düşünen ya da binasının hasar tespiti hiç yapılmamış afetzedelerin itiraz hakkı var mıdır?
Kesin hasar tespit (İlk tespitler) çalışmaları tamamlandıktan sonra; binalarının hasar tespiti hiç yapılmayan, binasının hasar durumunun hatalı olduğunu düşünen afetzedeler için İtiraz Hasar Tespiti adı altında ikinci bir hasar tespiti daha yapılmaktadır.
20- Hasar tespit sonuçlarına itirazlar nasıl yapılmaktadır?
İlk hasar tespitlerine (Kesin Hasar Tespit) itirazlar e-Devlet üzerinden yapılabilmektedir.
21- İtiraz hasar tespitleri (ikinci hasar tespitler) ne zaman yapılmaktadır?
Kesin Hasar Tespitler (İlk tespitler) bittikten ve ilan edildikten sonra 30 günlük itiraz kabul süreci başlamaktadır. Binasının hasar tespiti hiç yapılmayan, binasının hasar durumunun hatalı olduğunu düşünen ya da başka sebeplerle hasar tespitlerine itiraz eden vatandaşlarımızın 30 günlük süre içerisinde itiraz talepleri alınmaktadır. Bu süre sona erdikten sonra itiraz hasar tespitleri başlamaktadır.
22- İtiraz hasar tespitlerinden sonra başka bir tespit daha yapılmakta mıdır?
İtiraz hasar tespitleri nihai tespitlerdir, başka tespit yapılması kanunen mümkün değildir. Bu yüzden, İtiraz hasar tespitlerinde binaların incelenmesi isteniyorsa 30 günlük itiraz süresi içerisinde mutlaka itiraz talebinde bulunulması gerekmektedir.
23- Kesin ve İtiraz hasar tespit çalışmaları tamamlandıktan sonra, afetzedelerin binalarının hasar durumunu uygun görmemeleri halinde başvurabilecekleri başka bir mercii bulunmakta mıdır?
Kesin ve İtiraz hasar tespitleri tamamlandıktan sonra vatandaşlarımız hasar tespit raporlarına Mahkeme yoluyla itiraz edebilmektedirler.
24- 7269 Sayılı Afet Kanunu kapsamında konut sahibi olmak istemeyen ya da olamayan ağır hasarlı bina sahiplerinin durumu ne olmaktadır?
Binası ağır hasarlı olduğu halde kanun gereğince hak sahibi olamayan ya da olmayı talep etmeyen afetzedeler için Afet Kanunu kapsamında ev yapılmamaktadır. Ancak her durumda ağır hasarlı binalar kanun gereği yıkılmaktadır.
HAK SAHİPLİĞİ
Afetzedelerimizin bulundukları yerden afet bölgesine gitmeden hak sahipliği başvurusunu yapabilmesi için hak sahipliği başvuruları e-Devlet üzerinden yapılacaktır.
Hasar tespit sürecinin bitmesini müteakip hak sahipliği başvuru işlemleri başlayacaktır.
Afetzedelerimiz adına konut yapılabilmesi için; hak sahibi olabilmeleri adına e-Devlet veya başvuru noktalarından talepte bulunacaklardır.
• Deprem bölgesinde aynı yerleşim biriminde birden fazla konutu hasar
gören afetzedelerimiz afet kapsamında 1 konut ve varsa 1 işyeri için hak sahibi olabilecektir.
• O yer genelgesi çerçevesinde farklı yerleşim yerinde hasarsız konutu var ise diğer bölgelerde hasar gören hak sahiplerine ayrıca konut ve iş yeri için hak sahipliği verilebilecektir.
• Aynı afet kapsamında hak sahibine 1 konut ve/veya 1 işyeri verilebilecektir.
HAK SAHİPLİĞİ TALEBİ / YAPIM ve TESLİM SÜRECİ
• Hak sahibi olan vatandaşlarımızın öncelikle talebi alınacaktır.
• Talepler üzerine yer seçimi yapılarak inşaat sürecine başlanacaktır.
• İnşaatların tamamlanmasından sonra toplu alanda konutların kura çekimleri yapılarak hak sahiplerine teslimi sağlanacaktır. Ayrıca afetzedenin kendi yerinde bireysel olarak inşa edilen konutları da teslim edilecektir.
• İnşaatların tamamlanmasından
itibaren, konutlardan altyapı maliyetleri düşürüldükten sonra ayrıca konut maliyetlerinde yapılacak indirimlerle birlikte hak sahibi afetzedelerimize teslim edilen konutlar için 2 yıl ödemesiz 18 yıl eşit taksitlerle faizsiz 20 yıllık ödeme planı oluşturulacaktır.