Kahramanmaraş’ta artan iş hacmi ve Türkiye’nin ekonomideki kalkınması karşısında Maraş sanayicileri, Teknik makine sanatkârları bir araya gelerek, Kurucu üye olarak Mustafa Uylukçu – Dursun ÖZDEMİR – Sıtkı OGULMUŞ – Ekrem YUVARLAK – Mustafa KESİM – Mustafa AYDOĞAR - Cemil OĞULMUŞ – Hüseyin BEŞEN – Ramazan BİNGÖL- Recep KÜÇÜKÖNDER tarafından 22.02.1966 tarihinde ‘Mahdut Mesuliyetli Maraş Sanayi Sitesi Yapı Kooperatif’i’ adı altında kurulmuştur.
Diğer taraftan ‘Hızarcılar – Doğramacılar’ ismindeki Kooperatifi kurucu üye olarak
M. Nuri ARIKAN H- Ziya ÖZTEKİN (KAPTANOĞLU) ve Mehmet BALTUTAN kooperatif’i kurmuşlardır.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın tavsiyeleri üzerine bu iki kooperatifte kayıtlı küçük sanayicileri, zamanın valisi Necmettin KARADUMAN ‘ın büyük gayretleri ile birleşerek 1163 sayılı kooperatifler kanununa göre hazırlanmış tip statüye uygun olarak “Hudutlu Sorumlu Maraş Küçük Sanayi Yapı Kooperatif’i ismiyle 1967 yılında kurulmuştur.
Mart 1967 yılında yapılan ilk Genel Kurulda yönetim kuruluna Sıtkı OĞULMUŞ başkan – M. Nuri ARIKAN 2. başkan ve üyeliklere de Osman UYLUKÇU, Ekrem YUVARLAK, Mustafa AYDOĞAR, Ziya ÖZTEKİN, İbrahim AKÇAKALE seçilmişlerdir.
Yönetim kurulu ilk iş olarak sanayi sitesinin yerinin tespitinin yapılması için; Sayın Valimiz Necmettin KARADUMAN’IN gayreti ile 3 yer belirlenmiştir. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından gelen elemanlarca şimdiki yerimiz en uygunu olarak benimsenmiştir.
Belediye başkanımız Sait EMİR MAHMUTOĞLU’ nun ve sayın valimizin öncülüğünde 1968 yılında tarla sahipleriyle irtibatlanıp tarlanın m2 sini 1,25TL (yüz yirmi beş) kuruştan satın alınmıştır. İlk etapta 645 dekar satın alınmıştır. Tarlacılara toplam 870.000(sekiz yüz yetmiş bin) TL ödenmiştir. 1969 yılının nisan ayında imar iskân bakanlığından temin edilen topograf ekibi vasıtasıyla münhali haritaları tanzim edildi. İmar iskân bakanlığınca gönderilen jeologlarca jeolojik raporlar hazırlandı.
1968 yılında tarlaların kadastro işlemleri yapılmaması nedeni ile tarla alımları frenlenmekte idi. Yine sayın valimizin gayreti ile Maraş kadastro müdürlüğünce tarlaların çapları tanzim ettirilmiştir.
1968 Şubat ayında yönetim kurulumuz Ankara’ya giderek işyerleri için kredi sözü almıştır.
17.11.1969 tarihinde Belediyenin almış olduğu 14 numaralı kararla sitemizin yeri Şehir imar planına sanayi bölgesi olarak alınmıştır. Bu karar imar iskân Bakanlığına iletilerek tasdik ettirilmiştir.
01.04.1968 tarihinde görev taksimiyle M.Nuri ARIKAN başkanlığa, ikinci başkanlığa Sıtkı OĞULMUŞ üyeliklere de; Ekrem YUVARLAK, Ziya KAPTANOĞLU, Osman UYLUKÇU, İbrahim Sami AKÇAKALE, Mustafa AYDOĞAR göreve başlamışlardır.
Yönetim kurulu ilk olarak Sanayi sitesinin vaziyet planını hazırlatmıştır. İşyerleri meslek gruplarına göre tanzim edilerek 49-63-94-142-189-378-700 m2’lik büyüklüklere göre ayarlama yapılmıştır. Maraş’ın değişik mahallelerinde evlerin alt katlarında çalışan iptidai bir hayat süren esnaflarımıza daha rahat çalışma imkânı sunabilmek için içerisinde yazıhanesi, soyunma yeri, lavabosu, wc si ve duş’u olan işyeri planı hazırlatılarak Bakanlık onayı alınmıştır. Bu arada Bakırcı meslek grubu ile ilgili bir olayı anlatalım. İşyerinin büyüklükleri ne kadar olsun diye Bakırcılar çarşısındaki üyelerimizle bir görüşme yapılır. Esnaf’ın ileri gelenlerine işyeriniz bu çarşıda en büyük genişliğe sahip Ali ARAS ‘ın işyeri örnek gösterilerek bu işyeri kadar olsun mu? diye Nuri ARIKAN sorar. Bakırcı çarşısındaki Aras’ların yeri yaklaşık 30-35 m2 büyüklüğündedir. Esnaflar bu işyeri bize çok büyük gelir derler. Yönetim kurulumuz buna rağmen 94 m2 kapalı alanı ve 33 m2 asma katı olan bakırcı işyerlerini yapar, ancak şimdiki küçük sanayicimiz bu yerlere sığamaz duruma gelmiştir.
İlk ihalemizi 1973 yılında sanayi bakanlığından kredi almak suretiyle yaptık. Bakanlık kredisi %70, ortak katılımı ise %30 olarak yapılmıştır. Bu oran daha sonraları %85-%15 oranına kadar yükselmiştir. İlk ihale 569 adet işyerinden meydana gelmiştir. En küçük işyeri 49 m2 olup en büyük işyeri ise 700 m2’lik betonarme binadan meydana gelmektedir. İlk ihalemiz yapıldığında müteahhitlerimiz çok sıkıntı çekmiştir. Hava şartlarından dolayı site arazisine girememişlerdir. Bir kamyon kum Gaziantep yolu üzerine boşaltılır. Traktörlerle inşaat mahalline nakledilirdi. Bu olumsuzluklar altında kaba inşaatlar tamamlandıktan. Sonra ince işler 3-4 müteahhit’e verilerek inşaat hızla bitirilmiştir. 1977 yılında sitenin alt yapısı, yollar, kanalizasyonlar, içme suları, trafolar iller bankasına belediyece yaptırılmıştır. Kooperatifimiz alt yapıya bir ücret ödememiştir.
İlk ihalemiz 1973’te başlayıp 1980 yılında tamamlanmıştır. 1981 yılının nisan ayında da kuraları çekilerek ortaklarımıza teslim ettik. Ortaklarımız iş yerlerine taşındıktan 1 sene sonra devletten aldığımız kredileri ödemeye başlamışlardır. Bu ödeme 10 sene sürmüştür. Yılda iki taksit olmak üzere devlet’e ödeme yapılmıştır. Biraz geriye giderek yönetim kurulumuzun bu eseri meydana getirirken çektiği sıkıntılardan bahsedelim.
Sene 1973 bakanlığa müracaat edeceğiz. Üye sayımız yeterli değil şehrin sokaklarını tek, tek gezeriz yine yeterli sayıyı bulamayız. Rahmetli yönetim kurulu üyemiz Ekrem YUVARLAK arabasının üzerine hoparlör monte ederek çarşı esnafını haberdar etmeye çalışmıştır. Rahmetle anıyoruz. 1968 yılından 1977 yılına kadar yönetim kurulumuz çeltik palas otelinin altında 16 m2 bir yazıhane de bu esnaf’a hizmet vermiştir.
- grup ihalede yapılan iş yerlerimizin kuraları çekildikten sonra yönetim olarak bir sıkıntı daha yaşadık, şöyle ki şehrin içerisinde çalışan sanayicimiz işyerini bırakıp’ ta şehrin 5-6 km uzağındaki yere gitmek istemediler. Yönetim kurulumuz nasıl olurda bu kuradaki iş yeri sahiplerini sanayi sitesine taşırız diye düşünmüştür. Zamanın belediye reis’i İsa KALKAN ve sıkıyönetim komutanı Yusuf HAZNEDEROĞLU ile bir dizi görüşmeler yaparak sanayi sitesine taşınmayı hızlandırmak için şehrin içerisinde faaliyette bulunan insanlara bir süre verip süre sonunda da elektrik ve sularını kesmek suretiyle taşınma için zorlama yapmışlardır. İlk zamanlar yönetime kızan esnafımız sitedeki rahatlığı çalışma ortamının mükemmelliğini gördükten sonra yönetim’e teşekkür etmişlerdir.
Birinci grup inşaatlarımızı yapan müteahhitlerimiz
Enver ÇALIŞKAN-Hikmet ÇALIŞKAN
Necati AÇIKGÖZ
Nafi KOCABAŞ
Faik OĞULMUŞ
Bu kişilerden rahmetlik olanlar vardır. Bunları rahmetle anıyoruz…
Birinci grup ihaleden sonra Hükümetin ekonomi politikası nedeni ile ikinci grup inşaatlarımıza bir süre ara verildi. Bu nedenle yönetim kurulumuz devletten kredi almadan üyelerimizin kendi imkânları ile işyerlerini yaptırmak üzere bir girişimde bulunmuştur. Bu projemiz mükemmel şekilde işlemiştir. Küçüklü- Büyüklü 540 adet iş yeri Arsası kura ile üyelerimize peyder pey yerlerini göstermiştir. Bu üyelerimize tip projemizi verdik, inşaat kontrollüğünü yaptık. Belediye ile olan yazışmalarını yaptık, inşaat ruhsatlarını ve inşaatları tamamlananların yapı kullanma ruhsatlarını aldık. Bu şekilde 540 katılımcıdan 500 adet’i işyerini yaparak faaliyete geçirmişlerdir. Bu sistem günümüzdeki genişleme sahasındaki iş yeri içinde örnek teşkil edecektir. Bu iş yerleri 1984 yılı ile2009 yılına kadar sürmüştür.
15.04.1971 yılından 15.09.1987 tarihine kadar Bakırcılar esnafını temsil eden yönetim kurulunda görev yapan MEHMET İNCEER’ in vefatı nedeni ile yerine yedek üye listemizde bulunan RECEP KÜÇÜK yönetime getirilmiştir. 05.03.1967 yılından 14.08.1994 tarihine kadar KAYNAKCILAR-PROFİL DOĞRAMACILAR mesleğini temsil eden İ.SAMİ AKÇAKALE’NİN yerine yedek üye listemizin 1.sırasında bulunan MUZAFFER KOCABAŞ getirilmiştir. MUZAFFER KOCABAŞ Kooperatif 2.Başkanı olarak vazifesini yapmıştır.
28.02.1988 yılından 18.05.1995 tarihine kadar Oto Kaporta ve Boyacı meslek gurubunu temsil eden BAYRAM KASAPKARA’nın vefatı nedeni ile boşalan yönetim kurulu üyeliğine Yedek üye listesinden MUSTAFA KIR getirilmiştir. MUSTAFA KIR şu anda Kooperatifin başkanlığını yürütmektedir.
01.04.1970 tarihinden 28.03.2002 tarihine kadar Oto Tamirciler meslek gurubunu temsilen görevini yürüten MEHMET ASLANTÜRK ‘ün(HOCAOĞLU) vefatı nedeni ile yerine 07.04.2002 tarihinde yapılan Genel Kurulda MUJDAT BAYAZIT getirilmiştir. MUJDAT BAYAZIT halen 2.Başkan olarak görevinin başındadır.
Bu arada bir anımızı anlatayım; MEHMET HOCAOĞLU 28.03.2002 Tarihindeki Kooperatifin Yönetim kurulu toplantısına katılır, esnafın sorunları görüşülür.(Hoca oğlu kalp’ten rahatsızlığı vardı. ) Toplantıdan sonra Şeyhadil caddesindeki işyerine varır. Sandalyesine oturur. Oğlu FEVZİ’DEN bir bardak su ister. Oğlu suyu getirdiğinde Mehmet abi çoktan rahmetlik olmuştur. ALLAH nur içinde yatırsın.
2-Grup ihalemiz için kontrol mühendislerimiz Mesut BAŞKIR ve O. Polat YALÇIN, 478 iş yerinin maliyet hesaplarını çıkartarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığına müracaat ettik. 1984 yılında ihalemiz yapıldı. Müteahhit Muharrem BALAT ihaleyi kazandı. İhalede Eksiltme neticesi %20 ile kendisine kalmıştı.
Yönetim kurulumuz ihale dosyasında bulunan kooperatif’e bir minibüs ve binek arabası alınacaktır, maddesini iptal ederek müteahhit’in %20’lik kırımına %3 daha ilave ederek %23’e Çıkarmıştır. M, Nuri ARIKAN ve ekibi akıllı bir tüccar gibi hareket ederek kooperatifimize milyarlarca para kazandırmıştır. 1984 yılında inşaatına başlanan 2. grup iş yerlerimiz 1990 yılında tamamlanmıştır. Kura ile sahiplerine dağıtılmıştır. Bu iş yerlerinin geri ödemeleri1991 yılında başlayıp 2000 yılında tamamlanmıştır.
Bu iş yerlerinden 1556 kişiye tapuları verilmiştir. Sanayi sitesindeki iş yerlerinin sınırlı olması nedeniyle yönetim kurulu sitedeki kalfa ve çırakların sayı itibarı ile hızla çoğalmasıyla sitenin genişlemesine karar vermiş ve 1994 yılındaki genel kuruldan izin almak suretiyle tarla alımlarına başlamıştır. Tarla alım fiyatını genel kurula katılan üyeler belirlemektedir. 2006 yılına kadar rızai olarak alınan tarlaların miktarı 900 dönüme ulaşmıştı. Rızai alım işlerinin frenlenmesi nedeni ile yönetim kurulumuz TOKİ ye müracaat ederek genişleme sahasındaki alamadığımız yerleri kamulaştırmak üzere işlemlere başlamıştır. TOKİ ye müracaat etmeden önce valilik kararı ile bir kurul oluşturuldu. Bu kurulda; Valilik- Belediye- Üniversite- D.S.İ- Tarım ve Orman Müdürlüğü- Bayındırlık müdürlüğünden yetkililer katılarak, genişleme sahamız için Kamu yararına kararı alınmıştır.
TOKİ 2006 yılından bu tarafa tarla sahiplerinden mahkeme kararı ile kamulaştırma işine devam edip 2013 yılında tarla alımı tamamlanmıştır. Genişleme sahamızdaki tarla miktarı 1550 dönümdür. Mevcut sanayi sitemizin 1060 dönüm olduğu dikkate alınırsa genişleme sahamızın %150 daha geniş olduğu görülecektir.
Mevcut sanayimizde şu anda 2200 iş yeri vardır yaklaşık sitede 10.000 kişi istihdam edilmektedir. Genişleme sahamızdaki 1100 civarındaki orta çaplı atölyelerde faaliyete geçirildiği takdirde çalışan işçi sayısı 25.000 sayısına ulaşacaktır.
3. grup ihalemiz 1994 yılında ihale edildi. İhalede 321 adet iş yeri yapımı gerçekleştirildi. Müteahhit’i Edip GÜRCÜN isimli bir kişi idi. Bu iş yerleri de 1999 yılında tamamlanarak üyelerimize kura ile dağıtılmıştır. Devlete olan borçları da 2008 yılı sonunda tamamen ödenerek iş yeri üzerindeki ipotekler kaldırılmıştır. 2008 ve 2009 yıllarında kooperatifin kuruluşundan bu tarafa 40 yıldan fazla hizmeti geçen Şeref OKUR- H. Ziya KAPTANOĞLU- M. Nuri ARIKAN- yaşlılıkları ve sağlık sorunlarından dolayı istifa etmek suretiyle ayrılmışlardır.
Bu bir Bayrak yarışıdır. Bayrak şu anda yeni Yönetim Kurulu üyelerindedir. İnşallah M. Nuri ARIKAN ve arkadaşları kadar esnaflarımıza hizmet ederler. Kooperatifin kuruluşundan bu güne kadar Yönetim Kurulu ve Murakıplar hiçbir şekilde ücret almamışlardır.
2009 yılındaki Genel Kuruldan sonra MUSTAFA KIR Başkanlığa MUZAFFER KOCABAŞ 2.Başkanlığa üyeliklere de RECEP KÜÇÜK – MUJDAT BAYAZIT – HALİL GÜNEYİSİ – AHMET ARIKAN ve SIDDIK AKYOL Kooperatifin idaresini yürütmeye başlamışlardır.
Genişleme sahamızdaki tarla alımı 2013 yılında tamamlanmıştır. Bu tarihten itibaren Genişleme sahamızın İmar planını yaptırdık. Vaziyet planı hazırlandı. Tarla tapuları işyeri tapusu durumuna getirdik. Genişleme sahamızın Altyapı projelerini, Üstyapı plan ve projelerini yaptırdık. Plan ve projeler ilgili Belediyeler ve Bakanlıkça tasdik edilmiştir. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına 356 adet değişik meslek gruplarından işyeri yapım ihalesi için 2014 yılında müracaatımızı yaptık. İşyerlerini Bakanlık Kredisi kullanmadan kendi imkanları ile Kooperatifimiz denetiminde yapmak isteyen 604 üyemize mayıs 2015 tarihinde arsa kuralarını Noter huzurunda çektirerek, arsaları tahsis ettik. Haziran 2016 tarihinde 356 adetlik işyeri ihalemizi Bakanlık tarafından yaptırarak TEFİROM firmasına ihale edilmiştir. Müteahhit firma işyeri inşaatlarına başlayarak işine devam etmektedir.
- ocak 2018 tarihinde Yönetim Kurulunda yeni bir oluşuma giderek, Yönetim Kuruluna MUJDAT BAYAZIT Başkan – DOĞAN KIR Başkan Vekili – Üyeliklere ise UĞUR ÜÇGÜN – HASAN AYDOĞAN - MAHMUT KODAZ – MEHMET DÖKÜCÜ ve ZAFER YIRTICI seçilmişlerdir. Şuan ki Denetçilerimiz ise SAFA SEZAL - AHMET GENÇ ve HÜSEYİN BALABANOĞLU’DUR.
Sırası gelmişken belirtelim: kuruluşumuzdan bugüne kadar Denetçi olarak ALİ FAHRİ ŞİRİKCİ-ÖMER AKTÜRK-ALİ RIZA KANDEĞER- HAYRULLAH GÜRÜN-SÜLEYMAN ZÜLKADİROĞLU - M.ADİL ARIKAN- MEHMET SÜMBÜL ve AZMİ BECERİKLİ vazife yapmışlardır. Hepsine teşekkür ediyoruz.