Çalışılmayan dönemler için bazı istisnalar ile toplu ödeme var. Yıllarca çalışmadan kurtulup erken emekli olabiliyorsunuz. Ayrıca emeklilik yaşı dolmasına rağmen primlerini tamamlayamayanlar da ödedikleri parayı toplu olarak geri alabilir. Peki toplu parayı alabilmek için hangi şartlar gereklidir? Kadınlar doğum borçlanmasıyla faydalanabilir mi?
Takvim gazetesinden Faruk Erdem'in haberine göre yasalarımızda çalışılmayan dönemler için geriye dönük ödeme imkanı yok. Ancak bazı istisnalar var ki toplu ödeyerek yıllarca çalışmadan kurtulup erken emekli olabiliyorsunuz Ülkemizde belli sayıda gün prim ödeyip, belli yaşa gelip ve belli bir sigortalı yılını doldurarak emekli olunuyor.
Yasalarımız geçmiş yıllarda çalışılmayan dönemler için geriye dönük ödeme imkanı tanımıyor. Ancak bazı istisnalar ile toplu ödeme yaparak bu günleri satın almak mümkün olabiliyor. Sigortalıların borçlanma yapabilecekleri süreler 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 41. Maddesi ile düzenlenmiş.
1) Kadınlar sigortadan sonra üç çocuğa kadar doğum borçlanması yaparak 2.160 günü toplu ödeme ile satın alabiliyor.
2) Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen süreleri toplu olarak ödemek mümkün. Sigortadan önceki askerliklerini borçlanarak işe giriş tarihlerini geri çekebiliyor ve 1 yıl erken emekli olabiliyor. Ayrıca sigortadan sonraki askerliklerde borçlanılarak prim kazanılıyor.
3) Emekli Sandığı'na tabi çalışan memurların, ücretsiz izin süreleri borçlanılabiliyor.
4) Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri borçlanılarak emeklilik hesabında kullanılıyor.
5) Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri de borçlanılabiliyor.
6) Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan bu suçtan dolayı beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri de borçlanılabiliyor.
7) Grev ve lokavtta geçen süreleri de borçlanmak mümkün.
8) Hekimlerin fahri asistanlıkta geçen süreleri borçlanılıyor.
9) Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, açıkta geçirdikleri süreleri borçlanma imkânları bulunuyor.
10) Part-time çalışanlar, 30 günden az çalışması olanlar, ücretli öğretmenler bu süreleri borçlanarak 30 güne tamamlayabiliyor.
TOPTAN GERİ ALMA
İstisnai toplu ödeme imkanlarına rağmen, çok sayıda vatandaş da, yeterli çalışma imkanı bulamadıkları için gereken prim gününü dolduramıyor. Bu vatandaşların da ödedikleri primler boşa gitmiyor. SGK bu primleri toplu olarak sigortalıya geri ödüyor. Ayrıca vefat eden sigortalıların kanuni mirasçıları da ödenen prim paralarını geri alabiliyor. Tabii kanuni mirasçılarına ölüm aylığı yani dul ve yetim maaşı bağlanmamış olması gerekiyor. Memurlarda ise bu durum kesenek iadesi şeklinde oluyor. Parayı talep etmek için SGK'ya dilekçe ile başvurmak gerekiyor. Toplu parayı alabilmek için 2 şart gerekiyor:
1) Sigortalı olarak bir işyerinde çalışmıyor olmak ya da kendi işini (Bağ-Kur) yürütüyor olmamak.
2) Emeklilik için gerekli olan 3 şarttan 2'sini yani yıl (erkekler için 25, kadınlar için 20) ve yaş şartını tamamlamış olmak.
İŞÇİ HİSSESİ ÖDENİYOR
Eski SSK'lılar (4A) için 2008'den önce kendi adına ödenen hem işçi hem de işveren primi, 2008'den sonra ise sadece işçi primleri geri ödeniyor. Bağ-Kur'lular (4B) için tarih ayrımı yapmadan ödedikleri tüm primler geri veriliyor. Bu primler sadece malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları için olanlardan oluşuyor. Sağlık için ödenen primler (GSS) ve yapılan doğum, askerlik gibi borçlanmalar geri iade edilmiyor. Toplu para alanlarda emeklilik için her şey bitmiş olmuyor. Paranızı aldıktan sonra çalışmaya başlarsanız bu kez 'ihya' sistemi devreye giriyor. Parasını aldığınız prim günlerinizi yeniden ödeyerek mevcut primlerinize ekleyebiliyorsunuz.
GÜNCELLEME VAR
Bu ödemelerde SGK geçmişten bugüne kadar geçen zaman için bir faiz işletmiyor. Ancak yatırdığınız primler güncelleme katsayısına göre yeniden belirlenip, miktardaki düşüşler gideriliyor.