Elbistan’da 35 bin kişinin ishal, yüksek ateş ve kusma şikayetiyle hastanelere akın etmesine neden olan salgının nedeni tespit edildi. Kaynarca mevkiinde içme suyu alınan keson kuyulara, dışarıdaki kirli suların karışması nedeniyle yaşandığı belirtildi.
Elbistan’da meydana gelen salgın olayı ile ilgili olarak siyaset, bürokrasi ve sağlık kurmaylarının katılımı ile geniş kapsamlı bir basın toplantısı düzenlendi. Yapılan açıklamalarda, ilçeye içme suyu sağlayan ana terfi istasyonundaki keson kuyulara, çevrede bulunan kirli suların karışması nedeniyle salgının yaşandığı belirtilerek, gerekli tedbirlerin alındığı söylendi.
Elbistan Kaymakamlığı Salonu’nda yapılan toplantı, Kahramanmaraş Valisi Vahdettin Özkan’ın konuşması ile başladı.
Tüm Elbistanlılara geçmiş olsun dileğinde bulunarak toplantının açılışını yapan Vali Vahdettin Özkan, “Çok yoğun bir hasta müracaatı söz konusu oldu. Bu hastaların ağırlıklı olarak ishal, yüksek ateş ve kusma şikayetleri ile başvurduğu belirlendi. Hasta sayısının artmasıyla birlikte hemen il ve ilçe kriz merkezlerini kurduk. Kitlesel bir etki ile karşılaştık. Kriz merkezlerimiz 24 saat esasına göre çalışıyor. Bütün kamu kurumları ve meslek kuruluşlarıyla birlikte hareket ettik. Bu krizin nereden kaynaklandığını, sorunun ne olduğunu, kontrol altına alınması için neler yapılabileceğini ve kontrol altına alındıktan sonra bertaraf için neler yapılabileceğini görüştük. Hastalarımızın ilaç ihtiyacının giderilmesi ve personel takviyesi çok hızlı bir şekilde gerçekleştirildi. Çevre illerden ve Sağlık Bakanlığı’nın gönderdiği personellerle ihtiyacımızı tamamladık. 72 saattir ayaktalar ve müracaatta bulunan hastalarla tek tek ilgileniyorlar. Katkısı olan herkese teşekkür ediyorum” dedi.
Altunok: "İzolasyon çalışmalarına başladık"
Daha sonra konuşan Kahramanmaraş Su ve Kanalizasyon İdaresi (KASKİ) Genel Müdürü Mustafa Altunok ise, salgının kaynağının tespit edildiğini ve çalışmaların başladığını söyledi.
Virüsün ilk tahlillerde tespit edilemediğini savunan Altunok, “Ceyhan Nehri’nin kenarındaki keson kuyularımıza nehrin seviyesinin düşmesiyle birlikte su girişi olduğunu tespit ettik. Bu, günün belli saatlerinde olan bir giriş. Şu an Elbistan ilçemizde su tüketiminin yüksek olduğu saatlerde ortaya çıkan bir durum. Su girişinin olduğu noktadan itibaren ekiplerimiz izolasyon çalışmalarına başladı. Geçirimsizliği sağlamak amaçlı kil banket çalışması yapıyoruz. Bu çalışmalar 2 gün gibi bir süre içerisinde bitirmeyi amaçlıyoruz. İnşallah içme suyunu da en fazla 1 hafta içerisinde kesintisiz olarak vermeyi planlıyoruz” bilgisini aktardı.
Suda norovirüs tespit edildi
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanı Prof. Dr. İrfan Şencan ise, salgına neden olan norovirüsle ilgili bilgiler aktardı.
Norovirüsün etkisinin 1 hafta daha süreceğini kaydeden Şencan, “Hastalardan alınan örneklerde bu ishale yol açan etkenin norovirüs dediğimiz bakteri ve virüslerin birlikte olduğunu tespit ettik. Bu virüsün genel karakteri karın ağrısı, bulantı, kusma, yetişkinlerde daha düşük ama çocuklarda daha ileri seviyelere varan ateş ve ishal yapabilen bir virüs türü. Çok hızlı bir şekilde yayılabiliyor ve çok fazla kişiyi etkileyebiliyor. Virüs, doğrudan içme suyu ile alınabildiği gibi mikrobu almış birisinden yakın temasla da devam edebileceğini vurgulamak istiyoruz. Şebekeden ve kuyuların alınan suların analizleri tamamlandı. Sularda kimyasal bir sıkıntı yok. Suyun kimyasal kalitesiyle ilgili bir sorun yok ancak mikrobik ve bakteriyel bir kirlenme var. Kirlenmenin noktasının da su kuyuları tespit edildi. Kirlenme, su kuyularında olduğu için neredeyse şehrin tamamı etkilendi. Klorlaması daha iyi yürüyen depoların beslediği alanlarda daha az diğer taraflarda biraz daha fazla olmak üzere vakalar görüldü” şeklinde konuştu.
Vatandaşlara bundan sonraki süreçte yapması gerekenlerle ilgili de önemli bilgiler veren Şencan, şunları söyledi:
“Su kaynağındaki kirlenmeyi durdurup şehir şebekesinin klorlanmaya devam edilmesi yapılıyor. Bu çalışmayı anlık olarak takip ediyoruz. Ancak bu mikrobun şebekeden de tamamen temizlenmesi için klorun seviyesi biraz daha arttırılacak. Bir ara çok daha yüksek seviyeye çıkarıp şebekeyi dezenfekte etmiş olacağız. Bu en yüksek düzey klor çalışması sırasında da kamuoyu bilgilendirilecek. Su, şuanda temizlik maksadıyla kullanılabilir ama içme maksadıyla kullanılmaması gerekiyor. Bir kere bulaşan kişiden de çevresine bulaşabileceği için sabun kullanımına devam edilmeli. Hasta olan kişilerle temaslarda mutlaka buna dikkat edilmeli. Suda sebep ortadan kaldırıldıktan sonra hasta sayısı azalarak bir süre daha devam edecektir. Bu 10 güne kadar uzar ama şuanda önceki günkü rakamlara göre hasta sayımız 1/3 oranına indi. Yeni hastalar kişisel bulaşma yoluyla devam edecek. Ancak su kaynağından bulaşma içilmediği için durdurulmuş durumda. Suyun ne zaman içilebileceği duyurulacak. Bu süre en fazla 1 hafta olabilir. Vatandaşlarımız suyu içmek için gerekli duyuruyu beklesinler.”
Akkoyun: "Gerekli koordinasyonu sağladık"
Elbistan Kaymakamı Tuncay Akkoyun ise, “Olayın duyulduğu Cumartesi günü saat 09.00 sıralarında olayın ciddiyeti anlaşıldı ve bu çerçevede gerekli sağlık personelleri hastanelerimize devam edildi. Aile sağlık merkezlerindeki görevliler de göreve çağrıldı. İlaçlar ve serumlar aile hekimliklerine iletildi. Eczanelerimiz olayın olduğu ilk günden beri 24 saat esasına göre çalışıyorlar. İhtiyaç duyulan ilaçların tedariki noktasında da gerekli koordinasyon sağlandı. Vatandaşlarımız ve kurumlarımızı bilgilendirme noktasında Valiliğimiz koordinesinde gerekli çalışmalar devam etmektedir. Sağlık Bakanlığımıza teşekkür etmek istiyoruz. Sayın Bakanımız başta olmak üzere fedakarca çalıştılar. Büyük bir gayret ve yoğunluk olmasına rağmen hayati tehlikesi olan hastamız yoktur. Emniyetimiz tarafından da bütün sağlık kuruluşlarında gerekli tedbirler alınmıştır. İnşallah en kısa sürede bu sorunun çözülmesini ümit ediyoruz. Bütün vatandaşlarımıza geçmiş olsun dileğinde bulunuyoruz” ifadelerini kullandı.
Cihan: "Hekim ve hemşire takviyesi yaptık"
Kamu Hastaneleri Kurumu Başkanı Prof. Dr. Alper Cihan da ilçede salgından kaynaklı hastanelere başvuran kişi sayısının 32 bine ulaştığını açıkladı.
Cihan, şöyle devam etti:
“İlçeye toplamda 42 ekstra hekim ve 36 da hemşire takviyesi yapıldı. Hastanelerimizde, aile sağlığı merkezlerimizde, toplum sağlı merkezimizde tüm imkanlar seferber edildi. Bu hastalığa ait acil tedavi merkezleri oluşturup hastanemizi adeta acil servise çevirdik. Bu üç günde yaklaşık 32 bin hasta karşılanmıştır. Hasta sayısının çok olması, çok yoğun bir hizmet yüküyle karşılaşmamıza neden olmuştur. İlaç, serum ve malzeme eksikliği yaşanmaması için de bölgedeki tüm kuruluşlar seferber edilmiştir. İl dışından da çok ciddi sağlık malzemesi transferi yapılmıştır. 3 gün içerisinde 32 bin hasta karşılamak bu ülkenin ne kadar güçlü bir idari sisteme ve sağlık sistemine sahip olduğunu göstermektedir.”
Şu anda durumu ağır olan hasta bulunmadığının da altını çizen Cihan, “Bu 32 bin hastanın yüzde 80’i ayakta tedavi edilmiştir. Yüzde 20’si ise serum veya gözleme alınmıştır. Çok şükür ki ağır hastamız yoktur. Şu anda 69 hastamız yatmaktadır. 3 hastanın da il dışına sevki yapılmıştır. Onların da durumlarının ağır olmadığı bilgisi teyit edilmiştir. Hastalarımızın 2 ila 6 saat arasında bir gözlemle rahatladıkları ve normal hayatlarına devam ettikleri gözlemlenmiştir. Krizin de alınan tedbirlerle kontrol altına alındığını gözlemekteyiz. Yeni hasta çıkışları olabileceği söylendiğinden sağlık sistemimiz teyakkuz haline devam etmektedir. Hasta başvurusu azalarak 1 hafta daha devam edebilme ihtimali vardır.”
Erkoç: "Her türlü tedbiri alıyoruz"
Cihan’ın ardından söz alan Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanı Fatih Mehmet Erkoç da, ilk yapılan tahlillerde virüsün tespit edilemediğini anlattı.
İhmal ve kasıt tespit edilmesi durumunda gerekenin yapılacağını ifade eden Başkan Erkoç, “Çok üzücü bir durumla karşı karşıyayız. Halkımızın ve hemşehrilerimizin sağlığı bizim temel görevimiz. Önceki yapılan günübirlik tahlillerde görülmeyen bir durum. Bu virüsün ve bakterinin üremesine sebep olan etkenlerin görülmemesinin nasıl olabileceği ile ilgili çalışmalarımız tamamlandı. Ceyhan Nehri’nden sızma şeklinde bir durumla karşı karşıyayız. Yeniden testler ve değerlendirmeler yapılacak. Bu sistemi yeniden dezenfekte ederek halkımıza kaliteli su verme gayreti içerisindeyiz. İçme suyu için hazır su dağıtımına devam edeceğiz. Kullanım için de tankerlerle su dağıtıyoruz. Bu iş sonuçlanana kadar su teminini elden temin şeklinde ücret almadan devam edeceğiz. Her türlü tedbiri almaya devam edeceğiz. Elbistan halkının sağlığı bizim için her şeyden önemli. Burada istenmeyen bir durum ortaya çıktı. Yeni bir virüsün olması olayı ileri boyutlara taşıdı. Gerekli soruşturmaları yapıyoruz. Başsavcılık ve Valilik zaten soruşturmayı yapıyor. Biz de sonuna kadar üzerine gideceğiz ve gerekeni yapacağız. Gerekirse belediye bütçesinin hepsini buraya harcayacağız. İhmal, kasıt tespit edilirse gerekeni yapacağız” dedi.
Ünal: "Sorunun çözümü için çalışıyoruz"
Toplantının kapanış konuşmasını ise 64. Hükümetin Kültür ve Turizm Bakanı Mahir Ünal yaptı. Bu sorundan etkilenen bütün vatandaşlara geçmiş olsun dileğinde bulunan Ünal, salgınla ilgili belirsiz hiçbir noktanın kalmadığını vurguladı.
Mahir Ünal, şunları söyledi:
“Halkımıza büyük geçmiş olsun. Sağlık Bakanımız Sayın Recep Akdağ, olayın başlangıcından itibaren sorunu takip etti ve en üst düzey bürokratlarını buraya gönderdi. Tüm bunların sağlanması ve ilaç ile lojistik destek için kendisine çok teşekkür ediyorum. Burada vatandaşımızı en çok rahatsız eden şey, belirsizlikti. Sorunun kaynağı tespit edilmiştir. Keson kuyulara Ceyhan Nehri’nden kaynaklanan sızmadan dolayı yaşanan bir sorunla karşı karşıyayız. Bu sorunun oluşturduğu çok ciddi bir sağlık problemi ile de karşı karşıyayız. Norovirüs denilen sudan bulaşan ve sudan bulaştıktan sonra da temasla diğer insanlara bulaşan bir viral bir enfeksiyonla karşı karşıyayız. Bununla ilgili kurumlar KASKİ, duruma el koydu. Şu anda gerekli çalışmalar başlatıldı. Meselenin sorumluları açısından da adli ve idari soruşturma savcılık tarafından başlatıldı. Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi kendi içerisinde bir soruşturma başlattı.”
3 günde 32 bin hastaya sağlık hizmeti verilmesinin önemine işaret eden Mahir Ünal, “Diğer taraftan da işin diğer ayağı olan sağlık hizmetleri açısından 72 saat boyunca uyumadan hizmet verdiler. 3 gün içerisinde yaklaşık 32 bin hastaya hizmet sunmak, sağlık sistemimizin ne kadar güçlü olduğunu ve devletimizin bekasına, hizmetine de müteşekkir olduğumuzu hatırlatması açısından da önemli. Çok hızlı bir şekilde çevre illerden personel ve ilaç desteği sağlandı. Aile hekimleri bulundukları noktada 1 saat içerisinde serum bağlanabilir bir altyapı oluşturuldu. Sayın Valimiz ilk andan itibaren ilde ve ilçede kriz masası oluşturuldu. Sorunun bütün paydaşları sorunun yönetilmesi ve çözüm bulunması noktasında çalışma yürütüldü. İlçemizde Sayın Kaymakamımızın oluşturduğu kriz masasıyla da bütün bu süreç kontrol altına alındı” cümlelerini kullandı.
10 gün içerisinde sorunun ortadan kalkmasının beklendiğini anımsatan Ünal, açıklamalarını, “Sorunun nasıl çözüleceği noktasında gerekli kararlar verilmiştir. Bundan sonraki sürecin nasıl yönetileceğine ilişkin planlama yapılmıştır. Elbistan’ımız 1 hafta içerisinde rahat bir şekilde suyunu kullanabilecek ve içebilecek duruma gelecektir. Aldığımız bilgilere göre keson kuyularla ilgili sorun 2 gün içerisinde çözülecek. Ondan sonra vatandaşlarımız uyarılarak hiper klorizasyon dediğimiz yüksek dozda klor şebekeye verilecek. Şebekenin bakterilerden ve virüslerden temizlenmesi sağlanacaktır. Bu esnada vatandaşlarımıza gerekli uyarılar yapılacaktır. Ondan sonraki süreçte de vatandaşlarımız suyunu rahat bir şekilde kullanmaya başlayacaktır. Bundan sonra da Elbistan’ımızda suyla ilgili herhangi bir sorun yaşanmaması için hem Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi hem de KASKİ gerekli önlemleri almaktadır. Halk Sağlığı Başkanlığımız da gerekli denetimleri hızlı bir şekilde yürütmektedir. Hamdolsun bütün paydaşlarımızla adeta bir saatin dişlileri gibi çalışarak sorunu 3 gün içerisinde kontrol altına almış ve çözmüştür. Sorun, bundan sonraki 10 gün aşağı doğru inerek devam edecektir. Viral enfeksiyonun 10 içerisinde kontrol altına alınacaktır. Tüm Elbistan’ımıza geçmiş olsun dileğinde bulunuyorum. Büyük bir özveriyle çalıştıkları için katkı sunan herkese teşekkür ediyorum” cümleleri ile tamamladı.
Ünal ve beraberindeki heyet daha sonra Elbistan Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi’ne geçerek, burada tedavi altına alınan hastaları ziyaret ettiler. Önceki gün akşam da hastane ziyaretinde bulunan Ünal, daha sonra ilçeye içme suyu sağlayan terfi istasyonuna geçerek, burada yapılan çalışmalar hakkında bilgi aldı.