Döviz kurlarındaki sert yükseliş, satışlarını dolar ile gerçekleştiren gayrimenkul sektörü oyuncularını zora soktu. Lüks konut ve işyeri piyasasında tabiri caizse taşlar yerinden oynadı. TL üzerinden bile fiyatlarda artışa gitmenin çok zor olduğu bu dönemde dolar ile satış yapan üreticiler ve mülk sahipleri çözümü yerli paraya dönmekte buldu. Satışların dolarla yapılmasının kârı daha da artıracağı düşünülse de piyasa şartları bunu imkansız hale getirdi.
Dövizdeki yukarı yönlü hareketlilik sonrası özellikle perakende sektörü tarafından tepki gören 'dolar ile satış ve kiralama' dibe vurdu. Tapusor.com'un verileri kullanılarak yapılan araştırmaya göre, son 8 aylık süreçte -haziran ayı hariç- döviz üzerinden piyasaya sürülen gayrimenkul arzları kademeli olarak azaldı. Ancak en önemli düşüşün kurlarda en sert hareketlerin görüldüğü ağustos ayında yaşanması bekleniyor.
"Yok denecek kadar az"
Araştırmaya göre, yılbaşında kiralık işyeri segmentinde gayrimenkul pazarının yüzde 10’una yaklaşan döviz talepli arzlar temmuz ayı itibariyle yüzde 4’e kadar geriledi. Yapılan öngörü çalışmaları neticesinde bu rakamın yüzde 2 bandına kadar düşmesi bekleniyor. Yakın dönemde artık dolar üzerinden kiralama 'yok denecek kadar az' seviyesine inecek.
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Tapusor.com Genel Koordinatörü Ömer Türkoğlu; “Bu süreçte özellikle proje fizibilitesini ve maliyetlerini döviz üzerinden oluşturan üreticilerin döviz ile satış, döviz maliyeti üzerinden (özellikle dolar) kâr beklentisi ve hedeflere ulaşma konusunda ciddi sapmalarla karşı karşıya kaldıklarını söyleyebiliriz.” dedi. Türkoğlu, “İncelemeyi satılık işyeri segmentine kaydırdığımızda dolar üzerinden pazara sunulan gayrimenkul arzları ocak ayı itibariyle gayrimenkul pazarının yüzde 20’lik bir bölümünü oluşturmaktadır. Ancak 8 aylık süreç içerisinde bu oran temmuz ayı sonunda yüzde 12’lere kadar gerilemiştir. Bu noktada iniş trendinin süreceği ve yüzde 9 bandında kendine yer bulacağı düşünülmektedir.” diye konuştu
"TL'ye dönmezse kiralamak imkansız"
Türkoğlu araştırmanın diğer sonuçlarını şöyle paylaştı:
"Kiralık konut arzlarında gayrimenkul pazarında yüzde 5’in altında seyreden seviye temmuz ayı sonunda yüzde 2’ye düştü. Özellikle konut sektöründe emsal ürünlerin erişilebilirliğindeki yükseklikten dolayı döviz odaklı arzların ciddi bir hızla Türk Lirası'na dönüş yaptığı gözlemlenmiştir. Aksi durumda her ne kadar kiralama piyasasının ciddi anlamda hareketlendiğini de görsek, son dönem Türk Lirası'ndaki değer kayıplarını karşılayacak bir kira artışın olmamış olması döviz ile talep edilen kiraların piyasanın çok üstünde kalmasına ve işlemlerin gerçekleşmemesine neden olacaktır.
"Düşüş devam edecektir"
Satılık konut segmentinde 2018 Ocak ayında pazarın yüzde 5’ine yakınının döviz odaklı arzlardan oluştuğunu gördük. Özellikle haziran sonrasında döviz ile konut arzlarında ciddi bir düşüş gözlemledik. Temmuz ayında tekrar yüzde 5 seviyesine inen döviz beklentili konut satışları ve arzlarının yılın devam eden sürecinde de düşüş yönlü olarak piyasada yer bulacağını düşünüyoruz."
100 bin lirada 52 bin liralık değer farkı
TCMB temmuz ayına ilişkin konut fiyat artışını 16 Ağustos'ta duyurdu. Konut fiyat artışı bir önceki yıla göre yüzde 10.5 seviyesinde gerçekleşti. Döviz ile satılan konutların çoğu İstanbul'da konumlu. İstanbul'da konut fiyat artışı sadece yüzde 3.8 dolayında oldu. Yani 2017'nin Temmuz ayında 100 bin lira değer biçilen bir ev bu yılın temmuz ayında 104 bin lira değerine yükseldi. Geçtiğimiz temmuz ayında 3.60 olan dolar/TL kuru ise bu yıl temmuz ayında 5.54 seviyesine yükseldi. Bu da 100 bin liralık değeri olan bir gayrimenkulün -kurdaki değişime göre- değerini 155 bin liraya yükseltti. Bu da başka bir değişken hesaba katılmadığında, sadece 100 bin lirada 51 bin liralık bir değer artışı anlamına geliyor.