Halk arasında çokça hikaye anlatılır. Sözlü kültürün yaygın olduğu dönemlerden bu güne değin binlerce halk hikayesi, meramını anlatmak adına bir yol olagelmiştir. Açıkça söylenemeyenler, nükteli bir şekilde hikaye edilir ve muhatabına iletilir. İşte bu çerçevede zenginleşen bir kültürümüz var Anadolu’da…
Efendim bu girizgâhtan sonra, meram anlatmak isteyenlerin başvurduğu bu yola biz de başvuralım bakalım kim ne anlayacak.
Zamanın birinde bir adamın bir devesi varmış. Adam tüccarlık edermiş. Devesini gün gelir taşıyabileceğinden çok yüke koşar, gün gelir aç bırakırmış. Zaman zaman da istediğini yapmadığında döver ve sövermiş. Hasılı deveye pek de iyi davranmazmış.
Aradan yıllar geçmiş, tüccar da deve de ihtiyarlamış. Tüccar bir eşek edinmiş ve eşeğin ardına deveyi de bağlayarak yola gider olmuş. Ancak eşeğin hızına yetişemeyen deve yolda sıkıntı çıkarmaya başlamış. Tüccar artık deveye ihtiyacının kalmadığını ve devenin de iş yapamaz hale geldiğini görünce, geçmişte deveye yaptıkları hatırına gelmiş ve vicdanını rahatsız etmeye başlamış. Deveyi serbest bırakmayı düşünmüş ve deve ile helalleşmeye karar vermiş.
Hikaye bu ya, deve içlendikten sonra dile gelmiş ve şu cümleleri sarf etmiş;
“Demek helallik istiyorsun. Hatırlar mısın efendim, daha genç bir deveyken benim sırtıma taşıyabileceğimin kaç katı yük yüklemiştin. Ben tökezledikçe de ha bire vurmuştun. Hadi bundan dolayı olan hakkımı helal edeyim.
Peki aç kaldığım günleri nasıl unutayım? Sen sıcacık yatağında karnın tok bir şekilde uyurken ben gece ayazında aç kaldığımı nasıl unutayım?”
Tüccar boynunu bükmüş ve sessizce dinlemeye devam etmiş.
“Hadi onu da helal edeyim efendim. Hani bir zaman bir yavrum olmuştu da sen onu misafirlerine ikram etmek için kesmiştin. Sessizce kalakalmıştım. Yaratana sığınmıştım çünkü yapabilecek bir şeyim yoktu. Şimdi ben sana bunun için olan hakkımı da helal ederim etmesine de bir konu var ki onun için olan hakkımı asla helal edemem efendim!”
Tüccar hayretle başını kaldırmış. Deve devam etmiş;
“Hani ben ihtiyarladım diye şu eşeği aldın ve benim önüme katıp beni de ona bağladın ya. İşte bu benim çok ağırıma gitti. Bundan doğan hakkımı mahşerde senden isteyeceğim efendim!”
Hikaye böyle. Develeri eşeklerin ardına bağlayanlar ve helallik isteyenler bu gün de oldukça fazla. Anlayana sivrisinek saz, anlamayana davul zurna az.
Kalın sağlıcakla.