Hazine Müsteşarlığı'nın Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliği Resmi Gazete'de yayımlandı. Yapılan düzenlemelerle 14 milyon çalışanın Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) zorunlu katılımı amaçlanıyor. Kademeli olarak geçiş yapılması planlanan yeni sisteme ilk olarak 1000 ve üzeri çalışana sahip şirketlerin katılması bekleniyor.
1 Ocak 2017 itibariyle başlayacak olan Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), kademeli olarak zorunlu katılımı öngörüyor. Çalışanların sistemden memnun kalmaması durumunda 2 ay içerisinde cayma hakkı bulunurken konu hakkında detaylar gelmeye devam ediyor. Memurlar ve işçilerin katılımı zorunlu tutulurken, bireysel emeklilik pirim miktarını kişilerin seçmesine olacak tanınıyor. Doğrudan çalışanın ücretinden kesilecek olan primler işverenin sözleşme imzaladığı emeklilik şirketine aktarılacak. Çalışanın ücretinden kesilmesine rağmen, şirkete aktarılmayan veya eksik aktarılan bu bölüm hükümlerine tabi katkı payının ve varsa getirilerinin takip ve tahsilini Emeklilik Gözetim Merkezi yapacak.
İşverenleri aracılığı ile sisteme katılan çalışanlar, emeklilik sözleşmesinde hak ve yükümlülükler, ücret ödeme gibi konularda mutabakat sağlayacak. İsteyen çalışan prim ödemesini artırabilecek. Bunun için işverene başvuru yapması yeterli olacak. İstenildiği takdirde BES katkı payı ödemelerine en fazla 3 ay ara verilebilecek. İşveren sayısı birden fazla olan çalışanlar işverenlerin her biri tarafından BES’e dâhil edilecek. İşverenler çalışanları için anlaşma yaptıkları emeklilik şirketi ile komisyon dahil hiçbir menfaat anlaşmasına giremeyecek.
Çalışanın işyeri değiştirmesi durumunda ise bireysel hesabındaki birikimler ve ödenen devlet katkısı yeni işyerindeki BES planına aktarılacak. Çalışanın sistemde kazandığı emekliliğe esas süresi ve devlet katkısının hak edilmesine esas süresi yeni iş yerindeki BES planında da aynen korunacak.
İSTEYEN ÇALIŞAN BESTEN ÇIKABİLECEK
Ücretten kesilen ilk BES katkı payı emeklilik şirketine ulaştıktan sonra çalışana posta ile bildirim yapılacak. Yapılan bu bildirim sonrasında çalışan isterse 2 ay içinde BES’ten cayabilecek. Cayma süresinden sonra da çalışanın istemesi halinde BES’ten ayrılma hakkı bulunacak. Çalışanın cayma talebini posta ya da elektronik iletişim araçları aracılığıyla yapması mümkün olacak. Bu işlemler yapılırken emeklilik sözleşmesindeki hükümler geçerli olacak. Cayma bildiriminin ulaşmasından sonra ise 10 işgünü içerisinde ödenen katkı payları ve varsa hesabında bulunan yatırım gelirleri çalışana iade edilecek. Çalışan ara vermek istediğinde de ücret ödeme gününden en geç 3 gün önce ara verme talebini iletecek. Bu durumda çalışana ödenen ücretten pirim kesintisi yapılmayacak.
BESTEN AYRILMA VEYA EMEKLİLİK
Çalışanın emeklilik hakkını kullanarak sistemden ayrılma talebinde bulunması durumunda sahip olduğu bürün BES sözleşmeleri hesap birleştirme işlemine tabi tutulacak. Çalışanın birden fazla sözleşmesi bulunması durumunda çalışanın sisteme giriş tarihi, yürürlükte bulunana sözleşmeler kapsamında en eski plan girişi tarihi dikkate alınarak yapılacak. Emekli olabilmek için sözleşmelerden en azından bir tanesinde emeklilik hakkı kazanmış olmak gerekecek. Sistemden ayrılan kişiler için Müsteşarlık tarafından belirlenen esaslar çerçevesinde 2 yılda bir tekrar BES sistemine dâhil edilmesi mümkün olacak. Duruma göre bu süre 1 yıl ile 3 yıl arasında değişim gösterebilecek.
BES KADEMELİ GEÇİŞ TARİHLERİ
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, kamu ve özel sektör çalışanlarının BES’te otomatik katılımda kademeli geçiş tarihlerini ise şu şekilde açıklamıştı: “Düzenlemeye göre ilk aşamada bin ve üzeri çalışanı olan özel sektör 1 Ocak 2017’de, memurlar (genel ve özel bütçeli idareler) ve 250-1000 çalışanı bulunan özel sektör 1 Nisan 2017’de sisteme geçecek. 100 ile 249 çalışanı olan özel sektör, 1 Temmuz 2017’de, mahalli idareler ve KİT’ler ise 1 Ocak 2018’den itibaren sisteme dâhil olacak. Öte yandan özel sektörde faaliyet gösteren, 10-49 çalışanı olanlar işverenler aracılığıyla 1 Temmuz 2018’den itibaren, 5-9 çalışanı olanlar da 1 Ocak 2019’dan itibaren sisteme girebilecek. Bu şekilde mevcut durumda 14 milyonun üzerinde çalışanımız sisteme dâhil olacak.”