Havayolu ile bulaşan, bakteri kaynaklı ortaya çıkan ve genellikle iki haftadan uzun süren öksürük şikayeti ile tanınan boğmaca, özellikle 6 ay öncesi bebeklerde ve küçük çocuklarda ağır bir tablo ile seyretmektedir. Aşılama programlarına rağmen her yıl dünyada 50 milyon kişiyi etkileyen boğmaca, 300 bin hastanın da yaşamını da tehdit etmektedir.
Boğmacaya karşı bağışıklık, aşıdan sonra ortalama 10 yıl sonra azalır. Bu nedenle erişkinler boğmacaya yakalanıp yeni doğan bebeklere enfeksiyon bulaştırabilmektedir. Yeni doğan bebeklerde ilk boğmaca aşısı 2’inci ayın sonunda yapıldığı için mikrobu, bundan önce alan bebek riskle karşı karşıya kalmaktadır.
Memorial Antalya Hastanesi, “Koza stratejisi” olarak adlandırılan ve bebekleri korumak için bebekle teması olan kişilerin (anne-baba-kardeş, bakıcı ve sağlık çalışanları gibi) aşılanması yaklaşımını Türkiye’de ilk kez gerçekleştirmiştir.
Bebeğe bakım verenlerden bulaşıyor
Boğmacaya karşı bağışıklama; 2, 4, 6 ve 18’inci aylar ile ilkokul çağında yapılmaktadır. Sonrasında ise 10 yılda bir erişkin bağışıklama önerilir. Ancak erişkin bağışıklama Türkiye’de rutin olarak uygulanmadığından, yeni doğan bebeklere yaşamlarının ilk yılında bakım veren kişiler tarafından hastalık bulaştırılabilir. Anne, baba ve kardeşler, yeni doğanlar ile aşısı henüz tamamlanmamış süt çocuklarına boğmaca bulaşının başlıca kaynaklarıdır. Süt çocuklarına boğmaca %32 oranında anne, %15 oranında baba ve %20 oranında da 4-19 yaş arasındaki kardeşlerden bulaşmaktadır.
Boğmacadan arındırılmış bölge
Memorial Antalya Hastanesi tarafından Türkiye’de ilk kez uygulanmaya başlanan “Koza Stratejisi” ile bebekle temas halinde olan sağlık personeli aşılanarak hastane, “boğmacadan arındırılmış bölge” haline getirildi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Yeni Doğan Uzmanı Dr. Aşkın Güra Nemlioğlu, “Boğmacanın özellikle süt dönemi çocuklarda çok ağır bir tablo oluşturabileceği gerçeğinden yola çıkarak, boğmaca aşı uygulamasını bir sosyal sorumluluk ile yeni doğum yapan annelere gerçekleştirdik. Koza stratejisinin diğer ayağı olarak hastanemizde bulunan tüm sağlık personelini de aşılayarak, hastanemizi ‘boğmacadan arındırılmış bölge’ haline getirdik. Memorial Antalya Hastanesinde doğan bebekler boğmaca riski taşımadan hayata başlamaktadır” dedi.
Bebekle temas edecek bireyler doğumdan önce aşılanmalı
Küçük çocuklara bakım sağlayan kişilerin, boğmacanın en önemli bulaşma kaynağı olduğunun araştırmalarla belirlendiğini dile getiren Uz. Dr. Aşkın Güra Nemlioğlu, bu nedenle koza stratejisinin geliştirildiğini ve bunun da çocuklarda risk oluşturabilecek faktörleri ortadan kaldırdığını ifade etti ve ekledi: “Koza stratejisi” küçük bebekleri korumak için bebekle temasta olan kişilerin (anne-baba-kardeş, bakıcı ve sağlık çalışanları gibi) aşılanmasını amaçlayan bir uygulamadır. Özellikle bebek doğmadan önce bebekle temas edecek bireylere aşı yapılmasının daha da yararlı olacağı düşünülmektedir.”