Selçuklu Mahallesi Adını Nereden Almıştır?

Yayınlanma:
Güncelleme: 26 Mart 2025 10:56
Selçuklu Mahallesi Adını Nereden Almıştır?
Editör

Kahramanmaraş’ın Onikişubat İlçesinde yer alan Selçuklu Mahallesi hakkında merak edilenler

Belediye Meclisi’nin 08.03.2000 tarihli oturumunda alınan 1/11 sayılı kararla bazı mahalle sınırlarının değiştirilmesi ve yeni mahalleler oluşturulmasına karar verilmiştir. Bu kararla Mimar Sinan Mahallesi yer almaktadır.

Mahalleye isim olarak verilen Selçuklular, Ortadoğu’da devletler kurarak 300 yıl boyunca egemen olmuş, Oğuzların Kınık boyundan bir Türk hanedanıdır. Adı, hanedanın kurucusu Selçuk Bey’den gelir.

10. Yüzyılın başlarında dünyaya gelen ve babası öldüğü zaman çok genç olan Selçuk, o zamanki Oğuz yabgusunun yanında yetişti. Aynı yüzyılın ortalarında yabgudan ayrılarak kendisine bağlı kalabalık Oğuz topluluğuyla birlikte Siriderya Irmağı’nın batısına göçtü ve bu kesimdeki Cent kentine yerleşti. Aynı Çağda birçok Türk boyu İslam’ı kabul etmişti. Selçuk da kendisine bağlı olan Oğuzlarla birlikte Müslüman oldu. Ondan sonra bir İslam savaşçısı olarak çevresindeki Türk devletleriyle (Karahanlılar, Gazneliler vb.) savaşa giriştiler. Bazı kaynaklara göre 1099 yılında 100 yaşında öldü. Selçuk’un ölümünden sonra sırayla oğulları Arslan ve Musa, Oğuzlara yabgu oldular ama Karahanlılar ile Gazneliler arasında önemli bir varlık gösteremediler. Selçuk’un torunları Tuğrul ve Çağrı beyler Gaznelilerle yaptıkları savaşlar sonucunda Oğuz boylarını Selçuklu sancağı altında toplamaya başardılar. Tuğrul Bey 1038 yılında Horasan eyaletinde Nişabur kentinde Gazne sultanı Mesur’un tahtına oturarak Selçuklu devletini örgütlemeye koyuldu. Bu sırada Hindistan’da seferde bulunan Sultan Mesut büyük bir orduyla geri gelerek Selçuklular’a saldırdı. Selçuklular Horasan’sdan Maveraünnehir’e çekildiler.

Çöle çekilip kuyuları bozarak düşman ordusunu susuz bırakan Selçuklular, Merv yakınlarında Dandanakan Hisarı önünde karşı saldırıya geçtiler. Üç gün süren savaşta Mesut’un ordusu büyük bir yenilgiye uğradı. (24 Mayıs 1040.) Bu savaşın sonunda Tuğrul Bey Büyük Selçuklu sultanı ilan edildi.

Sultan Mesut Hindistan’a kaçarken yolda adamları tarafından öldürüldü. Gazneli ve Karahanlı topraklarını ele geçidikten başka, bütün İran’ı da alan Sultan Tuğrul batıya doğru ilerledi, Bağdat’ı ele geçirdi. Abbasi halifesini himayesine aldı. Böylece İslam dünyasında Arap egemenliğini sona erdirerek Türk egemenliğini başlattı.

Tuğrul Bey öldükten sonra yerine kardeşi Çağrı Bey’in oğlu Alparslan geçti (1063). Daha önce babası Çağrı bey’in defalarca sefer yaptığı Anadolu’yu ele geçiren Alparslan 1071 yılında Malazgirt Meydan Savaşı’nda Bizans İmparatoru’nu yenerek Anadolu’nun kapısını Türklere açtı.

Alparslan’ın oğlu Melikşah zamanında Büyük Selçuklu İmparatorluğu en güçlü çağını yaşadı. Bunda, onun ve babasının zamanında 30 yıl devlete hizmet veren vezir Nizamülmülk’ün de büyük rolü oldu. Türk sınırları doğuda Çin’e, hindistan’a, batıda ege denizine kuzeyde Kafkaslarla güneyde iran körfezi ve Kızıldenize kadar genişledi. Bu durumdan endişeye düşen Hristiyan Avrupa devletleri Türklere karşı Haçlı seferleri düzenlediler. Türkleri ege ve Marmara kıyılarından geriye sürdüler. Anadolu Selçuklu Devleti’nin başkenti İznik’ten Konya’ya taşındı. Sultan Sencer’in ölümünden (1157) sonra Büyük Selçuklu İmparatorluğu sona erdi ve Anadolu Selçuklu devleti en büyük Türk devleti haline geldi.

Melikşah zamanında çok genişleyen Büyük Selçuklu Devleti’ni merkezden yönetmek ve fetihleri sürdürmek güç oluyordu. Bu nedenle Melikşah, fethederek ele geçirdiği yerler kendisine ait olmak üzere Süleyman Şah’a Anadolu Selçuklu Sultanlığı kurulmuş oldu. Süleyman Şah’a Anadolu Sultanlığı’nı verdi (1077). Böylece Anadolu Selçuklu Sultanlığı kurulmuş oldu. Süleyman Şah’tan sonra tahta çıkan 1. Kılıç Arslan, 1. Gıyasettin Mesut ve 2. Kılıç Arslan zamanında Selçuklular hem Haçlı ordularıyla, hem Bizanslılarla hem de Anadolu’da egemenlik peşinde koşan Türk beyleriyle (Melik Gümüş Tekin, Danişmentliler) çarpışmak zorunda kaldılar. 2. Kılıç Arslan eski bir türk geleneğine uyarak ülkesini 11 oğlu arasında böldü. Oğullarının taht kavgasına düşmesi, birliğin bozulmasına yol açtı. Gıyasettin Keyhhüsrev döneminde birlik sağlandıysa da onun ölümü üzerine taht kavgası yeniden başladı. Oğulları İzzettin Keykavus ve onun yerine geçen Alaettin Keykubat (Büyük Alaettin) zamanında (1219-1236) Anadolu Selçuklu Devleti en parlak dönemini yaşadı. Bilgin ve adil bir hükümdar olan Alaeddin Keykubat zamanında Selçuklu kültür ve sanatı gelişti.

Alaettin Keykubat ölünce yerine oğlu Gıyasettin Keyhüsrev geçti. Kardeşlerimi öldürten bu sultan zamanında devlet zayıflamaya başladı. Anadolu’da yer yer ayaklanmalar oldu. Tam bu sıralarda Moğol ordusu 1243 yılında Sivas ilinde Kösedağ yakınlarında savaşa tutuştu. Selçuklular yenildi, sultan batıya kaçarak Ankara Kalesi’ne sığındı. Moğollar bütün Anadolu’yu ele geçirdiler ve sonunda Gıyasettin Keyhüsrev ile anlaştılar. Selçuklular Moğollara her yıl belli miktarda haraç vereceklerdi. Selçukluların ve halkın bağlılığını denetlemek için Anadolu da bir Moğol tümeni bulunacaktı. Bundan sonra Selçuklular sürekli olarak Moğol baskısı altında yaşadılar. Moğollar istediklerini sultan, istediklerini sultanın yanına vezir veya danışman olarak atıyorlardı. Halk hem sultanların kötü yönetiminden hem de Moğolların baskısında yılmış, yoksullaşmıştı. Sonunda Anadolu’daki ayaklanmalardan, taht çekişmelerinden bıkan ve istedikleri vergileri elde edemeyen Moğollar, Selçuklu Devleti’ne son verdiler (1308) ve Anadolu’yu bir vali eliyle yönetmeğe başladılar.

Selçuklular 13. Yüzyılda siyasi tarih sahnesinden çekildiler ise de aynı Türk toplulukları önce Anadolu beylikleri, sonra da Osmanlılarla varlıklarını sürdürdüler.

İlgili Haberler
HABERE YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.