1-7 Nisan Kanser Haftası hakkında bilgiler vererek başladı röportajımız. Kahramanmaraş Halk Sağlığı Müdürlüğünce her yıl olduğu gibi bu sene de 1-7 Nisan haftası Kahramanmaraş’ta etkin, verimli ve halka ulaşabilecek faaliyetlerle tüm sağlık, eğitim, diğer ilgili kurumlarla işbirliği ile halkımıza yönelik eğitim programları ve kanserden korunma ve erken tanı ( ayrıca erken tanı ile önlenebilir meme, serviks ve bağırsak kanseri taramaları ) konularında bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi hedeflenmektedir.

       Yıl boyunca sürdürülmesi gereken halkımızı bilgilendirme-bilinçlendirme çalışmaları, bu haftada daha da vurgulanacaktır.

 Kanser nedir?

      Kanser vücuttaki hücrelerin anormal ve kontrolsüz bir şekilde çoğalması ile karakterize bir hastalığın adıdır. Kanser günümüzün en önemli sağlık sorunlarından birisi olup, sık görülmesi ve öldürücülüğünün yüksek olması nedeniyle de önemli bir halk sağlığı sorunudur.

  Kanser neden önemlidir?

      Sebebi bilinen ölümler sıralamasında ilk sırayı alan kanser, öldürücülüğü yanında bıraktığı sakatlıklar ve tedavisindeki yüksek maliyetler nedeniyle iş gücünde ve ülke ekonomisinde çok ağır kayıplara neden olmaktadır. Kanser kişinin yaşam süresini önemli ölçüde kısaltır ve yaşam kalitesini olumsuz etkiler.

   Kansere neden olan faktörler nelerdir?  

        Sigara, radyasyon, kimyasal maddeler, hormonal nedenler, radyasyon, bağışıklık bozuklukları ve genetik nedenler kanserin oluşumunda rol oynar.

   Kanserde erken teşhis için neler yapılabilir?

      Günümüzde tedavisi mümkün olan meme, rahim ağzı kanseri ve kolorektal (bağırsak) kanserleri sadece şikâyeti olan kişilere değil, sağlıklı kişilere de yapılan muayene ve tarama testleri ile erken teşhis konulabilmesi bakımından önem kazanmaktadır. Meme kanseri; birinci derece akrabalarında (anne, teyze, kız kardeş) meme kanseri öyküsü olanlarda daha fazla görünür. Başta emzirmek olmak üzere, fazla kilolardan kurtulmak, alkol ve sigaradan uzak durmak düzenli spor yapmak meme kanserine yakalanma riskini azaltır. Meme kanseri erken dönemde tespit edilebilen kanser türlerinden biridir. Bu dönemdeki tespit durumunda meme kanserinin iyileşme şansı %95’dir.

 Meme kanserinin erken tanısı için düzenli klinik meme muayenesi ve 40 yaşın üzerinde hekim kontrolünde 2 yılda bir mamografi çekimi gerekmektedir. 40-69 yaş arası kadınlar KETEM’ de mamografi (meme filmi) çektirebilirler.

        Erken tanı ile büyük oranda tedavi edilebilen bir diğer kanser türü de rahim ağzı (serviks) kanseridir. HPV testi ile serviks kanseri 10-15 yıl öncesinden yakalanabilmektedir. 5 yılda bir yapılan HPV testi rahim ağzı kanserinden korunmak için en iyi yöntemidir. 30-65 yaş arası kadınlar KETEM’ de pap-semar testi HPV-DNA  yaptırabilirler.

      Kolorektal kanser (bağırsak kanseri) kalın bağırsağın kanseridir. Kalın bağırsağın (kolon ve rektum bölümü) polip ve kanserleri çoğu kez iyice büyüyene kadar belirti vermezler. Ancak tarama programları ile erken dönemde kanserleri saptamak ve tedavi etmek mümkündür.50-70 yaş arası kadın erkek herkes KETEM’ de dışkıda gizli kan testi yaptırabilirler.

   İlimizde kanserden korunmak için nereye başvurabiliriz ?

     Kahramanmaraş HSM’ ye bağlı Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM) , merkezde ve Elbistan ilçesinde olmak üzere 2 tane mevcuttur. Merkezlerimizde Kanser Taramaları (Meme , serviks ve kolorektal kanserlerine yönelik  muayene ve tetkikler) Ücretsiz yapılmaktadır. Sağlıklı kişilerde düzenli bir şekilde taramalarını  yaptırmak üzere bu merkezlere başvurabilirler. Merkezlerimize ulaşım imkanı olsun olmasın, uzak ve yakın köy, kasaba, ilçe merkezlerimizden tarama için oluşturulan grupları ücretsiz taşıyoruz.     

  Kanserden korunmak için  önerileriniz nedir  ?

Sigara ve alkolden uzak durmak. Sigara ve alkol tüketimi ağız, gırtlak, boğaz ve yemek borusu kanseri riskini arttırmaktadır.

 Düzenli ve dengeli beslenmenin kanseri % 70 oranında etkilediği yapılan çalışmalar da görülmüştür. Obezite birçok kanser türüyle ilişkilidir. Bu nedenle düzenli beslenme ve fiziksel aktiviteye önem vermeye dikkat edilmelidir. Öğün atlamamalıyız. Taze ve mevsimine uygun sebze , meyve tüketilmeli. Kabuğu ile yenebilen meyvelerin kabuklu tüketilmesi posa tüketiminin artmasını sağlar. Kurubaklagiller ve tahıllar da posadan zengindir. Posadan zengin beslenmek yağ tüketimini azaltmak kolon kanserine karşı koruyucu bir önlemdir. Yağlı beslenmenin kalp-damar hastalıklarına olan zararı biliniyor, sadece onunla sınırlı olduğu sanılıyor ancak fazla yağlı beslenmek meme, kolon veya prostat kanseri gibi birçok kanser türünü tetiklemektedir. Ayrıca tuzun fazla tüketilmesi mide kanseri riskini arttırmaktadır. Radyasyondan ve zararlı güneş ışınlarından korunmak gerekmektedir. En önemlisi de stresten uzak durmaktır.

    ‘ Kahraman şehirde farkındalık’ diyerek neyi ifade etmek istediniz ?

      Bu sorunun bir tek cevabı yok elbet. Farkındalık halkımız için yapabilecek bir şeyler olduğunu bilip elimizden gelenin en iyisini yapmaya çalışmaktır. Farkındalık, insanları uyandırmak ve uyarmaktır. Yaptıklarımızın insanlar üzerinde bir etkisi olduğuna inanmaktır.  İnsanları hayat kurtaracak taramalara teşvik etmek, erken teşhisin önemini anlatmak, sesimizi duyurmak. İnsanlara vücutlarında kansere özgü herhangi  bir belirti göründüğünde hemen doktora gitmesi gerektiğini belirtmektir…. Tüm bunları yazarak, eğiterek ve halkımıza duyurarak yanlış bilinenleri doğrularla değiştirmektir farkındalık. Kontrolü elimizde olan şeyler hakkında harekete geçmektir. Beğendiğim cümlemi sona bıraktım. Çünkü konuyu çok güzel özetliyor;  ‘Farkındalık Büyük Değişimlerin Başlangıcıdır.’

    Yaptığımız çalışmaların da Kahramanmaraş ilimizde sizlerin desteği ile kanserde farkındalık oluşturacağına inanıyorum. Teşekkür ediyor, sağlıklı günler diliyorum.