Elbistan İlçe Müdürlüğü koordinesinde gerçekleştirilen uygulamalı demonstrasyon eğitimine İl Tarım ve Orman Müdürü Mustafa Bozkurt ve K.S.Ü. Rektör Yardımcısı Kadir Saltalı ve çiftçiler katıldı.

Kahramanmaraş Sütçü Imam Üniversitesi (KSÜ), Ziraat Fakültesinde laboratuvar ortamında yapılan incelemelerde, gübreyle birlikte kullanılan gidyanın topraktaki organik madde içeriğini, mikro organizmaların neden olduğu biyokitle ve enzim aktivitesini olumlu yönde artırdığı, Cd, Pb, Ni, ve Zn gibi ağır metalleri ise alınabilirliğini azalttığı saptandı. Yine aynı çalışmada gidya ve gübre uygulaması ile üreaz, fosfataz ve ß-glukosidaz enzim aktivitelerinin arttığı, bu artışların toprak kalitesini olumlu yönde etkilediği belirlendi. Yapılan laboratuvar çalışmalarına göre gidyanın toprağa göre daha yüksek su tutma kapasitesine sahip olduğu, bu durumun da toprağın su tutma kapasitesini artırarak, faydalı su miktarlarını yükselttiği rapor edildi. Ayrıca, tarla ve sera denemelerinde toprağa bir yıl önceden uygulanan gidyanın bitkinin dane verimi üzerine oldukça önemli bir etkisinin olduğu tespit edildi. Kontrol uygulamasına göre, bir yıl önceden dekara 10 ve 30 ton olarak uygulanan gidya, dane verimini sırasıyla yüzde 10,7 ve yüzde 18,8 oranında artırdığı ortaya çıktı.

Gidya’nın yüksek oranda karbon ve humik asitler içeren kömür düzeyine ulaşmamış doğal bir kil ve kireç karışımlı organik materyal olduğunu söyleyen KSÜ Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kadir Saltalı, materyalin tarımsal amaçlı kullanımının toprağın kalitesini artırdığını belirtti.

GİDYA NEDİR VE NERELERDE, NE AMAÇLA KULLANILABİLİR?

Gidya; yüksek oranda karbon ve humik asitler içeren, kömür düzeyine ulaşmamış doğal bir organik materyaldir. Linyit havzalarının üst katmanlarında bulunan ve tarımsal değeri yüksek doğal bir materyaldir. Türkiye’de yapılan araştırmalarda; yüksek oranda karbon ve hümik asitler içermesi, kömür düzeyine ulaşmamış doğal bir organik madde olması, bitki besin elementleri içermesi, toksik element içeriğinin düşük olması, hümik ve fulvik asit içeriğinin yüksek olması nedeniyle, gidyanın gübre olarak kullanım potansiyeli üzerinde durulmuştur. Bitki verimine etkisi, gübre değeri, organik madde içeriği ve hümin madde içeriğinin değerlendirilmesi gibi konularda çalışmalar yapılmıştır.

Yapılan araştırmalar, Gidya’nın tarımsal verimi ciddi oranda etkilediğini ortaya koymuştur. Gidya; bitkilerin kök gelişimini, sürgün gelişimini artırır. Topraktaki besin elementlerinin bitki tarafından alınmasını sağlar. Toprağın çatlamasını ve erozyonu önler. Su tutma kapasitesini artırarak kuraklığı önler. Gidya, güneş ışınlarını emerek toprağın çabuk ısınması ile mikro organizma faaliyetlerini artırır. Bu nedenle toprağın zararlı ve zehirli maddelerden temizlenmesini sağlar. Topraktaki makro ve mikro elementlerin bitki kök bölgesinden uzaklaşmasını engeller. Topraktaki minerallerin birbirini etkileyerek yararsız formlara dönüşmesini azaltarak, bitki besin maddelerinin alınabilirliğini artırır. Toprağa uygulanan azotun kaybolup gitmesini engelleyerek, bitkiye kademeli bir şekilde verir. Topraktaki tuzu tamponlayarak kök bölgesinden uzaklaştırır. Bitkideki hormon faaliyetini etkileyen azotu, uygun bir forma dönüştürmesi neticesinde, kök ve çiçeklenmeyi artırır.

Topraktaki mikro floranın artması nedeniyle, faydalı mikro organizmaların artmasına yardımcı olur. Bitki hastalıklarına neden olan bakteri ve mantarları baskılayıcı faydalı mikroorganizmaların çoğalmasına zemin hazırlayarak, hastalık etmenlerini baskı altına alır.